Từ 18/1 - 21/1, Tuần lễ Khoa học VinFuture được tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học nổi tiếng thế giới. Trong số những tên tuổi lớn tham dự sự kiện này có Giáo sư gốc Việt thành danh ở Mỹ là Nguyễn Thục Quyên.

Giáo sư Nguyễn Thục Quyên là Giáo sư Khoa Hóa & Hóa sinh tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) và là Đồng Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture. Bà chính thức giảng dạy và nghiên cứu tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) từ mùa Hè năm 2004.

Để trở thành một trong những nhà khoa học nữ có ảnh hưởng lớn nhất thế giới, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách.

Giáo sư Nguyễn Thục Quyên.

Giáo sư Nguyễn Thục Quyên sinh ra ở Buôn Ma Thuật (Đắk Lắk) trong một gia đình gồm 5 anh chị em. Khi còn nhỏ, bà theo mẹ đến các vùng kinh tế mới như: Phước Lâm, Long Điền, Đất Đỏ, Phước Tỉnh và Vũng Tàu để kiếm sống. Về sau, kinh tế gia đình khá giả hơn nên bà đi học ở trường Trung học Trần Nguyên Hãn.

Đến tháng 7/1991, gia đình Giáo sư Nguyễn Thục Quyên rời Việt Nam sang Mỹ định cư. Thời gian đầu ở xứ người, bà không biết tiếng Anh nên bị bạn bè chê cười. Điều này không làm bà nản lòng.

Thay vào đó, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên chăm chỉ học tiếng Anh để có thể sớm hòa nhập với cuộc sống mới. Vào tháng 9/1993, người cô họ cho Giáo sư Nguyễn Thục Quyên sống cùng nhà. Trong khoảng thời gian sống chung với cô, bà dọn dẹp nhà cửa, nấu nướng, đi chợ và chạy việc vặt.

Trong khoảng thời gian trên, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên xin học ở Đại học Santa Monica nhưng không được nhận vì trình độ tiếng Anh kém. Về sau, bà thuyết phục được nhà trường cho học thử một kỳ và hứa nếu không học được sẽ trở về trường trung học để học thêm tiếng Anh.

Với tinh thần cầu thị, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên vừa đi học ban ngày vừa học thêm ở trung tâm dạy tiếng Anh miễn phí. Sau những cố gắng và nghị lực phi thường, bà được nhận vào học. Để có tiền đóng học phí, bà làm thêm ở thư viện trường và vay thêm tiền từ chính phủ.

Tháng 9/1995, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên xin chuyển lên Đại học Califonia, Los Angeles. Bà vừa học vừa làm thêm trong phòng thí nghiệm với công việc rửa dụng cụ. Sau khi tốt nghiệp với tấm bằng đại học Hóa năm 1997, bà nộp đơn học cao học. Sau 1 năm, bà có trong tay tấm bằng thạc sĩ ngành Lý - Hóa và quyết định học tiếp tiến sĩ. Vào năm cuối học tiến sĩ, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên là một 7 nghiên cứu sinh xuất sắc của Đại học Califonia, Los Angeles được trao học bổng.

Đến tháng 6/2001, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên nhận bằng tiến sĩ. Ba tháng sau, bà nhận được giải thưởng của liên bang đi tu nghiệp ở phòng thí nghiệm quốc gia nhưng từ chối vì quyết định đến làm ở Đại học Columbia, New York.

Năm 2004, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên làm việc tại Đại học California, Santa Barbara. Bà mất hơn 2 năm để xây dựng hai phòng thí nghiệm riêng. Sau 11 năm miệt mài làm việc, bà có 7 phòng thí nghiệm riêng trị giá khoảng 4 triệu.

Trong những năm qua, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên nhận được nhiều giải thưởng danh giá như: Giải thưởng Nghiên cứu khoa học Alexander von Humboldt-Foundation của Đức năm 2015; Giải thưởng Nghiên cứu khoa học của Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ 2010...