Hang động pha lê hay còn gọi là hang động Naica là một hang động nối liền với mỏ Naica ở độ sâu 300 mét dưới bề mặt, ở Naica, một thị trấn thuộc thành phố Saucillo, Chihuahua (Mexico). Như tên gọi của nó, đây là một hang động với các tinh thể khổng lồ. Buồng chính chứa các tinh thể selente khổng lồ (thạch cao, CaSO 4 · 2 H 2 O), một số là tinh thể tự nhiên lớn nhất từng được tìm thấy. 

Naica nằm trên một đứt gãy bên trên một khoang chứa magma dưới lòng đất, sâu khoảng 3–5 km bên dưới hang động. Magma làm nóng nước ngầm đã bão hòa với các ion sunfua. Nước bề mặt giàu oxy mát tiếp xúc với nước nóng bão hòa khoáng chất, nhưng cả hai không trộn lẫn vì sự khác biệt về mật độ của chúng. Sau đó, oxy khuếch tán từ từ vào nước đun nóng và oxy hóa các sunfua thành các sunfat được kết tủa dưới dạng anhydrit. Khi nhiệt độ tổng thể của hang động bắt đầu giảm xuống, các tinh thể anhydrit thủy nhiệt, trầm tích hòa tan, và các tinh thể thạch cao (CaSO 4 · 2 H 2 O ) được hình thành. Thạch cao sunfat ngậm nước kết tinh với tốc độ cực kỳ chậm trong ít nhất 500.000 năm, tạo thành những tinh thể khổng lồ được tìm thấy ngày nay.

Phía trên hang động là ngọn núi chứa nhiều trầm tích bạc, chì và kẽm. Ngoài Hang Pha lê, hai hang động khác cũng được phát hiện trong khu vực bao gồm Cave of Swords, chứa các tinh thể thạch cao ngắn hơn, và Ice Palace, được phát hiện vào năm 2009. Kể từ khi được phát hiện bởi công ty khai thác mỏ Industrias Peñoles, "căn phòng" dưới lòng đất đã thu hút các nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới, lôi cuốn họ bằng vẻ đẹp hiếm có và bí ẩn khoa học.

Juan Manuel García-Ruiz, nhà tinh thể học tại Đại học Granada, đã đi từ Tây Ban Nha đến Mexico để tận mắt chiêm ngưỡng những tinh thể này. García-Ruiz đã nuôi cấy tinh thể trong bình thí nghiệm từ năm 15 tuổi. Do vậy, được tiếp xúc với các tinh thể khổng lồ này là khoảnh khắc quý giá trong cuộc đời của anh. "Lần đầu tiên bước vào, sau vài phút sững sờ đầu tiên, tôi đã phá lên cười vì quá hưng phấn", anh nói.

Ngay cả không khí bên trong hang động này Trong những năm kể từ khi phát hiện ra, các nhà nghiên cứu - bao gồm cả García-Ruiz - đã bất chấp điều kiện nóng ẩm khắc nghiệt của hang động để tìm hiểu về nguồn gốc và sự phát triển của tinh thể. Khi đã trả lời được câu hỏi này, các nhà khoa học tiếp tục hướng tới việc học cách bảo vệ và giữ gìn các tinh thể cho các thế hệ tương lai, nếu các lực lượng làm việc trong mỏ và núi cho phép điều đó.cũng có tính axit, có thể gây nguy hiểm cho con người. Nơi này quá ẩm ướt nên nếu nhà thám hiểm nán lại quá lâu, họ có nguy cơ bị ngưng tụ chất lỏng bên trong phổi, có thể dẫn đến tử vong.

Trong những năm kể từ khi phát hiện ra, các nhà nghiên cứu - bao gồm cả García-Ruiz - đã bất chấp điều kiện nóng ẩm khắc nghiệt của hang động để tìm hiểu về nguồn gốc và sự phát triển của tinh thể. Khi đã trả lời được câu hỏi này, các nhà khoa học tiếp tục hướng tới việc học cách bảo vệ và giữ gìn các tinh thể cho các thế hệ tương lai, nếu các lực lượng làm việc trong mỏ và núi cho phép điều đó.

Lúc đầu, các nhà thám hiểm bị giới hạn thời gian ở trong hang động là 10 phút, do lo ngại về an toàn. Nhưng với những bộ quần áo làm mát được thiết kế đặc biệt, các nhóm nhà khoa học cuối cùng đã có thể kéo dài chuyến thăm của họ một chút. Những người mặc trang phục được cung cấp không khí lạnh, thoáng khí từ mặt nạ phòng độc đi kèm. Các chuyến khám phá kéo dài 15-60 phút trở nên khả thi, theo How Stuff Works.

Hang động pha lê đã được khám phá kể từ khi được phát hiện vào tháng 4/2000. Tuy nhiên, cuộc thám hiểm toàn diện đã được tiến hành vào năm 2006 bởi nhóm các nhà khoa học do Paolo Forti dẫn đầu. Kết quả cho thấy rằng khoảng 26 triệu năm trước, một gò magma bắt đầu di chuyển về phía bề mặt Trái Đất ở khu vực Đông Nam Chihuahua và hình thành ngọn núi Naica. Magma dồn nước nóng giàu khoáng chất vào các khe hở và hang động trong các tảng đá vôi, hình thành nên một phần của ngọn núi. Chính tại khu vực này, những tinh thể khổng lồ của Naica đã được sinh ra.