Phản hồi bằng thư điện tử về ý kiến cho rằng các hoạt động bảo vệ "tự do hàng hải" (FONOP) trong khu vực đã tạm dừng, Tư lệnh Hải quân Mỹ Gary Ross cho biết: "Các lực lượng Mỹ đang hoạt động ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương hàng ngày, kể cả ở Biển Đông. Chúng tôi đang tiếp tục các FONOPs thông thường, như chúng tôi đã làm thường xuyên trong quá khứ và sẽ tiếp tục làm trong tương lai".

Tàu chiến Mỹ USS William tuần tra trên Vịnh Mexico nhằm đảm bảo “tự do hàng hải”.  Ảnh:The National Interest

Theo các nhà quan sát, Tổng thống Donald Trump đã im lặng về các vấn đề liên quan đến Biển Đông và gác lại các vấn đề khác như hoạt động của Trung Quốc trên các thị trường tiền tệ quốc tế, khi chương trình hạt nhân-tên lửa củaTriều Tiên, nổi lên thành là thách thức địa chính trị lớn nhất đối với Mỹ.

Tổng thống Donald Trump và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã nhiều lần kêu gọi Bắc Kinh gây áp lực buộc Bình Nhưỡng để chấm dứt chương trình hạt nhân-tên lửa.

Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia an ninh Châu Á- Thái Bình Dương tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, nói: "Tôi hy vọng chúng ta sẽ chứng kiến một FONOP ở Biển Đông trong tương lai gần”.

Bà Glaser cho biết chính quyền của Trump đã chậm phát triển chính sách đối với Biển Đông vì vấn đề Triều Tiên được ưu tiên hơn nhiều. Bà nói thêm: "Nhưng tôi không nghĩ điều đó có nghĩa là nó (vấn đề Biển Đông) không quan trọng hoặc sẽ được sử dụng như một công cụ mặc cả với Trung Quốc".

Chuyên gia an ninh Bonnie Glaser cho biết chương trình FONOP, được tiến hành từ năm 1979, có tính chất toàn cầu và sẽ được tiếp tục. Bà nói tiếp: "Không có bằng chứng nào cho thấy có cuộc tranh luận giữa Nhà Trắng, Lầu Năm Góc và Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương (PACOM) về vấn đề này. Có lẽ đã có sự khác biệt về thứ tự ưu tiên cấp bách, nhưng không phải là liệu FONOPs có nên tiếp tục hay không".

Hải quân Mỹ vẫn chưa thực hiện một chuyến tuần tra hải quân ở Biển Đông để đảm bảo “tự do hàng hải” kể từ khi ông Trump lên nắm quyền vào tháng 1/2017. Dưới thời chính quyền Obama, Hải quân Mỹ đã tiến hành 6 FONOPs từ năm 2013 đến năm 2016.