Chiều ngày 7/7, UBND huyện Thủy Nguyên (TP Hải Phòng) thông tin về vụ việc bà Lê Thị Minh (75 tuổi, trú xóm Bến Bính, xã Tân Dương) tử vong khi bị đưa khỏi nơi cưỡng chế, thu hồi đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Bắc Sông Cấm đến ở nơi tạm lánh do huyện bố trí.

Theo thông tin từ Ủy ban nhân dân huyện Thủy Nguyên, năm 1992, bà Lê Thị Minh hồi hương từ Hồng Kông về Việt Nam và ăn ở, sinh sống cùng mẹ là bà Nguyễn Thị Tý (sinh năm 1930) và em trai là ông Lê Văn Côi (sinh năm 1960) tại thửa đất thuộc phía Tây khu Bến Phà Bính, thôn Bến Bính, xã Tân Dương (tại thửa đất số 03, tờ bản đồ II theo mảnh trích đo địa chính thu hồi đất). 

Bệnh viện hữu nghị Việt - Tiệp nơi bà Minh điều trị.

Thông tin kê khai để cấp số hộ khẩu năm 1997 thể hiện bà Lê Thị Minh thường trú tại số nhà 99, thôn Bến Bính, xã Tân Dương (là thửa đất bà Minh sống cùng mẹ và em trai). Tuy nhiên, thửa đất trên do ông Lê Văn Côi (em trai bà Minh) đứng tên chủ sử dụng đất và nằm trong chỉ giới thu hồi đất để thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng Hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Bắc Sông Cấm. Theo đó, hộ ông Lê Văn Côi đã được Ủy ban nhân dân huyện phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và giao 1 lô đất có thu tiền sử dụng đất (lô số 09, LK05, diện tích 60m2).

Khoảng năm 1999 đến năm 2000, hộ bà Lê Thị Minh chuyển ra vị trí thửa đất bên cạnh lô cốt Bến Bính (thửa 433, tờ bản đồ số 08) để xây dựng nhà và ăn ở tại đó.

Sau đó, bà Lê Thị Minh đã chuyển nhượng nhà ở gắn liền với đất cho ông Lê Hữu Quyền (việc chuyển nhượng đã được Ủy ban nhân dân xã Tân Dương xác nhận) và chuyển về sinh sống cùng với hộ con trai là ông Lê Văn Hùng tại thửa đất phía sau Bến xe Lam thuộc thôn Bến Bính B, xã Tân Dương (thửa đất số 199, tờ bản đồ số 08 theo trích đo địa chính thu hồi đất) cũng thuộc chỉ giới thu hồi đất thực hiện Dự án.

Ngày 12/12/2019, Ủy ban nhân dân huyện Thuỷ Nguyên ban hành Quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ đối với hộ ông Lê Văn Hùng tại thửa 199, tờ 08 và được Uỷ ban nhân dân huyện giao 01 lô đất tái định cư (lô 05, A09, diện tích 102m2) tại phân khu A, tái định cư Bắc Sông Cấm xã Dương Quan.
Năm 2020, hộ ông Lê Văn Hùng nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng. Sau đó, bà Lê Thị Minh chuyển ra vị trí thửa đất hộ bà Lưu Thị Ty (là mẹ vợ của ông Lê Văn Hùng) sử dụng tại thửa số 36, tờ bản đồ số 11 theo trích đo địa chính thu hồi đất.

Như vậy, việc ăn ở của bà Lê Thị Minh tại thửa đất số 36, tờ bản đỏ số 11 do bà Lưu Thị Ty sử dụng được xác định phát sinh sau thời điểm Ủy ban nhân dân huyện Thủy Nguyên ban hành Thông báo số 113/TB-UBND ngày 17/4/2017 về việc thu hồi đất để thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng Hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Bắc sông Cấm tại xã Tân Dương. Theo đó, không có cơ sở để xác lập quyền sử dụng thửa đất số 36, tờ bản đồ số 11 đối với bà Lê Thị Minh và bà Lê Thị Minh không thuộc đối tượng cưỡng chế thu hồi đất.

Về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Lưu Thị Ty, về nguồn gốc sử dụng đất theo mảnh trích đo địa chính tỷ lệ 1/1000 do Công ty Cô phần Tư vấn thiết kế xây dựng Hải Phòng lập, được Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định ngày 11/4/2017 để bồi thường giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án, hộ bà Lưu Thị Ty đang sử dụng 1.540,0m2 tại thửa số 36, tờ bản đồ số 11.

Theo số mục kê lập năm 1984 và bản đồ giải thửa 299 lưu trữ tại xã Tân Dương, vị trí thửa đất hộ bà Lưu Thị Ty đang sử dụng thuộc thửa số 474, tờ bản đồ số 03 có nguồn gốc là đất bãi bồi ven sông.

Theo Báo cáo số 48/BC-UBND ngày 30/12/2016 của UBND xã Tân Dương xác định: toàn bộ diện tích 1.540,0m2 tại thửa đất số 36, tờ bản đồ số 11 (theo Mảnh trích đo địa chính) do hộ bà Lưu Thị Ty sử dụng có nguồn gốc là đất bãi bồi ven sông (thuộc thửa đất số 474, tờ bản đồ số 03 theo bản đồ giải thửa 299), ngày 10/02/1992 Ủy ban nhân dân xã Tân Dương ký hợp đồng cho Tổ đầm bà Bùi Thị Yên thuê đất để sử dụng vào mục đích trồng cói nước mặn, làm bến bãi để kinh doanh các nguyên vật liệu xây dựng với diện tích 29.820,0m2.

Năm 2001, hộ bà Lưu Thị Ty tự ý sử dụng vào mục đích làm nhà ở. Do đó, không đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất, không được bồi thường về đất theo quy định.

Về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tổng phương án bồi thường, hỗ trợ về đất đai, cây cối hoa màu, công trình vật kiến trúc trên đất tại thửa số 36 tờ bản đồ số 11 được Uỷ ban nhân dân huyện Thủy Nguyên phê duyệt đối với hộ bà Lưu Thị Ty là 733.398.422 đồng. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án đã xét giao 1 lô đất ở có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Lưu Thị Ty, diện tích 60m2 tại khu tái định cư giai đoạn l Bắc sông Cắm.

Về việc cưỡng chế thu hồi đất, hộ bà Lưu Thị Ty đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và kí biên bản bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, quá thời hạn bàn giao đất theo biên bản đã ký, gia đình không thực hiện di chuyển tài sản và bàn giao đất đã có quyết định thu hồi. 

Ngày 01/7/2022, Ban cưỡng chế thu hồi đất được thành lập theo Quyết định số 11618/QĐ-UBND ngày 29/6/2022 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Thủy Nguyên đã tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đối với hộ bà Lưu Thị Ty. 

Trong quá trình tổ chức thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Lưu Thị Ty, những người không có nhiệm vụ đều được mời ra khỏi khu vực cưỡng chế thu hồi đất, trong đó có bà Lê Thị Minh cũng phải được đưa ra ngoài. Tuy nhiên, bà Lê Thị Minh tình trạng sức khỏe yếu, không có khả năng tự di chuyển.

Ban Cưỡng chế đã đề nghị thành viên trong gia đình có mặt tại cuộc cưỡng chế là bà Nguyễn Thị Thu Hương cùng chồng là ông Lê Văn Hùng (con trai bà Minh) đưa bà Lê Thị Minh về nơi tạm lánh do Ủy ban nhân dân huyện Thủy Nguyên đã bố trí. Nhưng gia đình bà Minh không thực hiện đề nghị của Ban cưỡng chế. Theo đó, Ban Cưỡng chế đã bố trí cán bộ, nhân viên y tế cùng trang thiết bị để đưa bà Lê Thị Minh về chăm sóc và theo dõi tại Bệnh viện đa khoa huyện Thủy Nguyên. 

Bà Lê Thị Minh được chăm sóc và theo dõi sức khỏe tại Bệnh viện đa khoa huyện Thuỷ Nguyên từ ngày 01/7/2022 đến chiều ngày 06/7/2022, các y bác sĩ thông báo sức khỏe của bà có chuyển biến xấu. Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo việc chuyển viện để bà Lê Thị Minh sang điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp. Tuy nhiên, đến khoảng 19 giờ, ngày 06/7/2022, mặc dù được các y bác sĩ tận tình chăm sóc, cứu chữa nhưng bà không qua khỏi và đã chết tại Bệnh viện. 

Theo bác sĩ điều trị, bước đầu xác định nguyên nhân chết là do bệnh lý vì bà có tiểu sử bệnh nền. Hiện nay, cơ quan pháp y đang thực hiện các hoạt động giám định y khoa và các thủ tục theo quy định của pháp luật.