Ngày 26/9/2018, nhiều người chơi phong lan lâu năm ở Việt Nam đều khẳng định giò lan Giã Hạc (miền Bắc gọi là Phi Điệp) đột biến 5 cánh trắng mới được giao dịch thành công tại Đà Nẵng có mặt hoa độc đáo, đạt nhiều tiêu chuẩn của một bông lan đột biến đẹp nhưng để bỏ ra số tiền 6,8 tỷ đồng để sở hữu giò lan như thế thì không phải ai cũng đồng tình.

Theo anh Tiến - người thành lập Hội hoa lan Việt Nam cho rằng, hoa lan đẹp hay không còn tùy vào con mắt của mỗi người. Quan điểm chung về sự độc đáo của lan Giã Hạc đột biến là khi bên trong lòng hoa có các đường chỉ tím càng đậm, xen giữa có đường đường chỉ trắng, cánh hoa dầy, căng mọng tựa cánh thuyền... thì cây lan đó càng có giá trị.

"Không phải cây lan Giã Hạc đột biến nào cũng hội tụ đầy đủ yếu tố trên nên khi gặp được những cây có mặt hoa như thế thường được người chơi săn lùng và sẵn sàng bỏ ra một số tiền lớn để sở hữu. Còn tiền bỏ ra bao nhiêu còn tùy thuộc vào người bán và điều kiện kinh tế của người mua" - anh Tiến cho biết.

Mặt hoa lan Giã Hạc đột biến 5 cánh trắng mới gia dịch ở Đà Nẵng.

Hiện tại loài lan Giã Hạc đột biến được cấy phôi rất nhiều ở Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Nhật Bản... cho ra mặt hoa tương tự như dòng lan đột biến ngoài tự nhiên, nếu không phải là người am hiểu về lan thì khó có thể nhận ra được đâu là cây đột biến nhân tạo và thiên tạo.

"Những cây lan đột biến do cấy phôi giá có khi chỉ vài trăm nghìn đồng, cũng có cây có giá trị cao khi cho ra được mặt hoa đầy đủ các tiêu chuẩn nhưng như tôi đã nói. Giá trị của cây lan còn tùy thuộc về sở thích, đam mê, sự hiểu biết và điều kiện kinh tế của mỗi người" - anh Tiến nói.

Nói về cây lan Giã Hạc đột biến 5 cánh trắng trị giá 6,8 tỷ đồng, anh Tiến nhận định, người bỏ ra sở hữu số tiền lớn như vậy để sở hữu cây lan chắc chắn là người am hiểu về lan đột biến và chắc chắn đã có sự tính toán trước khi xuống tiền.

"Họ tính toán phải có lãi thì mới mua chứ chả ai dại gì mà đem về một cây lan đột biến, khó chăm sóc. Nếu không có đủ kỹ thuật và sự hiểu biết thì cây lan đó sẽ không thể sống và phát triển được. Chúng ta không thể dạy người giàu cách tiêu tiền, chỉ có điều với số tiền lớn như thế cho một cây lan là điều đáng phải suy ngẫm" - anh Tiến nói.

Trong khi đó, anh Nguyễn Thế Hùng - một người đam mê sưu tầm lan ở Hòa Bình cho rằng, thị trường phong lan trong những năm gần đây đã bị "thổi" giá khá nhiều khiến cho những người đam mê lan thực sự khó có cơ hội để sở hữu những nguồn lan rừng đột biến quý hiếm.

Anh Hùng kể lại câu chuyện mấy tháng trước giới sưu tầm lan rộ lên thông tin một giò lan ở miền Trung được giao dịch thành công với số tiền lên tới 17 tỷ đồng. "Bỏ ra số tiền lớn như thế để sở hữu một giò lan thì chắc chắn giò lan đó phải có gì đặc biệt. Điều đó khiến tôi tò mò lặn lội vào tận trong miền Trung tìm hiểu. Nhưng sự thật lại khiến tôi ngỡ ngàng bởi đó chỉ là chiêu thổi giá của giới buôn lan" - anh Hùng cho biết.

Cây Giã Hạc đột biến 5 cánh trắng ở Đà Nẵng được nhân ra thành 8 mầm từ cây gốc.

Chiêu "thổi" giá lan cũng như chiêu thổi giá đất, giá chó Ngao Tây Tạng như nhiều năm trở lại đây. Khi mà bên Trung Quốc nhiều nơi còn phải phóng sinh chó Ngao Tây Tạng thì Việt Nam lại bán với giá lên tới vài trăm triệu/con.

Phong lan cũng thế, bên Trung Quốc các loài lan được cấy mô, trồng bạt ngàn và xuất đi các nước với giá vô cùng rẻ. Nhưng khi về tới Việt Nam, nhiều người chơi không có tâm đã tìm cách thổi giá lên để lừa những người mới học chơi.

Anh Hùng chỉ rõ: "Nhiều nhà vườn mua được giò lan đột biến, mặt hoa độc đáo với giá rẻ sau đó tung tin trong giới chơi lan về việc có nhiều người hỏi mua với giá cao nhưng không bán. Đồng thời, họ còn thuê người tìm đến hỏi mua chính giò lan đó với giá hàng tỷ đồng. Giao dịch được xác nhận, tiền thật, lan thật nhưng ít ai biết được số tiền này lại là của chính người bán. Còn cây lan sau một thời gian lại được quay lại với chủ cũ với rất nhiều lý do khác nhau... như cái duyên gắn với giò lan đó nên phải bỏ ra số tiền gấp đôi để chuộc lại".

TS Nguyễn Nam Tuấn - giảng viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam chuyên nghiên cứu về cấy mô thực vật cho biết, việc cấy mô ở loài phong lan không khó và có thể nhân rộng. Phong lan cấy mô có sức sống cũng tương đương với lan ngoài thiên nhiên, chỉ cần người trồng tạo ra môi trường có độ ẩm vừa phải, thi thoảng bón phân là cây xanh tốt và cho ra hoa đều.

Giá của mỗi cây lan đột biến từ cấy mô cũng vì thế mà chỉ từ vài chục đến vài trăm ngàn đồng. Còn việc bỏ ra cả tỷ đồng để mua một cây lan đột biến, TS Nguyễn Nam Tuấn cho rằng đó là điều không cần thiết, nó chỉ đáp ứng về mặt cảm giác.

"Mỗi loài hoa đều có vẻ đẹp khác nhau. Với người đam mệ, có sự am hiểu sau sắc thì khi đánh giá vẻ đẹp của hoa lan không nằm ở giá trị kinh tế mà ở cái duyên có được giò hoa lan đó" - ông Tuấn nói.