Không quân Israel (IAF) ngày 2/1 công bố giải mật chi tiết về chiến dịch đầy rủi ro, trong đó 120 lính biệt kích Israel đột kích vào một cơ sở sản xuất tên lửa ngầm dưới lòng đất ở Syria. Cơ sở này được cho là do Iran tài trợ.
Chiến dịch mang mật danh “Operation in Many Ways”, được tiến hành vào ngày 8/9/2024, chỉ diễn ra trong khoảng 3 giờ và phía Israel không chịu thương vong nào.
Cơ sở tên lửa nói trên có tên gọi là “Deep Layer” (tạm dịch là Lớp Sâu), nằm gần Masyaf ở phía Tây Syria, một trong nhưng khu vực được bố trí hệ thống phòng không dày đặc nhất ở Syria.
Theo các quan chức Israel, Deep Layer là một dự án chủ chốt trong chương trình sản xuất tên lửa của Iran nhằm cung cấp vũ khí chính xác cho lực lượng Hezbollah ở Lebanon và chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad ở Syria.
Theo IAF, Iran bắt đầu xây dựng cơ sở Deep Layer vào cuối năm 2017, sau một cuộc không kích của Israel vào một cơ sở sản xuất động cơ tên lửa trên mặt đất tại Trung tâm nghiên cứu và khoa học (CERS) ở Jamraya, miền Nam Syria. Cuộc tấn công khiến Iran phải chuyển hoạt động xuống lòng đất nhằm bảo vệ năng lực sản xuất tên lửa khỏi các cuộc không kích trong tương lai.
Đến năm 2021, cơ sở ngầm nằm ở độ sâu 70-130 mét trong lòng núi bắt đầu hoạt động với khả năng sản xuất tên lửa đạt gần quy mô toàn diện.
Cơ sở này có cấu trúc hình móng ngựa với 3 lối vào chính: một cho nguyên liệu thô, một cho tên lửa đã hoàn thiện và một cho hậu cần và các khu vực văn phòng.
Phía bên trong có 16 phòng sản xuất, bao gồm khu vực đặt các máy trộn nhiên liệu tên lửa, khu vực làm thân tên lửa và khu vực sơn.
Quân đội Israel (IDF) ước tính sản lượng hàng năm của cơ sở này có thể dao động từ 100-300 tên lửa, có khả năng bắn trúng mục tiêu cách xa tới 300km.
Nằm ở vị trí chiến lược chỉ cách biên giới Lebanon 200km và cách bờ biển phía Tây Syria 45km, cơ sở Deep Layer giúp Iran tránh được các cuộc tấn công của Israel nhằm vào đoàn xe vận chuyển vũ khí trên bộ cho Hezbollah ở Lebanon, cho phép lực lượng này nhận tên lửa trực tiếp từ biên giới Syria.
Quyết định của IDF về việc đột kích Deep Layer được đưa ra sau nhiều năm theo dõi và thu thập thông tin tình báo. Mặc dù các kế hoạch ban đầu đã được xây dựng từ nhiều năm trước, nhưng nó trở nên cấp bách hơn khi cuộc xung đột bùng phát vào tháng 10/2023 đã lan ra nhiều mặt trận, không chỉ với Hamas ở Gaza, mà còn Hezbollah ở Lebanon và các nhóm vũ trang khác do Iran hậu thuẫn.
Đơn vị tinh nhuệ Shaldag của Israel, nổi tiếng với các chiến dịch thâm nhập tầm xa, và đơn vị 669, chuyên về tìm kiếm và cứu nạn trong chiến đấu, đã được chọn để thực hiện nhiệm vụ này. Cả 2 đơn vị đã trải qua hơn 2 tháng huấn luyện chuyên sâu bao gồm các tình huống mô phỏng và kịch bản dự phòng để giảm thiểu thiệt hại trong khi thực hiện chiến dịch đột kích xuyên biên giới đầy rủi ro.
Ngày 8/9/2024 được chọn để thực hiện chiến dịch vì điều kiện thời tiết thuận lợi. Dựa trên các thông tin tình báo, Israel đã lập bản đồ bố trí của Deep Layer, xác định khả năng phòng không của Syria và phân tích các mối đe dọa có thể xảy ra trên mặt đất.
Chiến dịch bắt đầu khi 100 lính biệt kích Shaldag và 20 nhân viên y tế của Đơn vị 669 lên 4 chiếc trực thăng vận tải hạng nặng CH-53 Yasur. Nhóm hộ tống gồm có trực thăng tấn công AH-64, 21 máy bay chiến đấu, 5 máy bay không người lái và 14 máy bay trinh sát xuất phát từ Israel, bay qua Địa Trung Hải để tránh bị radar Syria phát hiện.
Khi đến không phận Syria, các trực thăng bay cực thấp để tránh bị phát hiện, bởi các hệ thống phòng không ở khu vực này được bố trí dày đặc chỉ sau thủ đô Damascus.
Để che giấu cuộc tiếp cận của các lính biệt kích, máy bay IAF đã thực hiện các cuộc không kích phân tán vào nhiều mục tiêu khác của Syria, chuyển hướng sự chú ý ra khỏi khu vực Masyaf.
Đội biệt kích hạ cánh an toàn gần mục tiêu và nhanh chóng tiến hành phá hủy căn cứ địa này bằng các thiết bị nổ được cài đặt theo kế hoạch.
Các trực thăng hạ cánh gần các lối vào cơ sở, vừa triển khai lực lượng vừa giữ vành đai phòng thủ. Đơn vị 669 vẫn ở trên các máy bay, sẵn sàng sơ tán hoặc điều trị thương vong nếu cần. Một máy bay không người lái được phóng lên để giám sát khu vực.
Lính biệt kích chiếm giữ vòng ngoài sau đó đột nhập vào các lối vào của cơ sở được bảo vệ kiên cố bằng cách sử dụng các thiết bị có sẵn tại hiện trường. Khi vào bên trong, nhóm nà đặt khoảng 300 kg thuốc nổ dọc theo dây chuyền sản xuất, nhắm vào các máy móc quan trọng như máy trộn nhiên liệu.
Trong vòng chưa đầy một giờ, cơ sở bị phá hủy hoàn toàn, do các vụ nổ liên hoàn từ kho nhiên liệu và tên lửa bên trong. Theo phía Israel, vụ nổ đã gây ra một “trận động đất nhỏ”.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đội biệt kích rút lui thành công và được trực thăng đưa trở lại Israel an toàn. Các máy bay chiến đấu và trinh sát duy trì vòng bảo vệ cho đến khi chiến dịch kết thúc.
Nhóm biệt kích Israel hoàn thành nhiệm vụ trong vòng chưa đầy 3 giờ. Theo IDF, khoảng 30 lính canh và binh sĩ Syria thiệt mạng trong chiến dịch, trong khi truyền thông Syria đưa tin có 14 người chết và 43 người bị thương.
