Giải mã nguyên nhân người già vẫn có trí nhớ siêu đẳng

Sở hữu những mối quan hệ xã hội bền vững là một trong những yếu tố giúp nhiều người già vẫn có trí tuệ minh mẫn, sắc bén.

Có những mối quan hệ lành mạnh
Các nhà nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra một số nguyên tắc vật lý cơ bản tạo ra sự khác biệt này. Chúng liên quan đến độ dày của lớp ngoài não bộ của “những người siêu đẳng”. Trong một nghiên cứu được xuất bản vào tháng 10 trên tạp chí chuyên ngành PLOS One, các nhà nghiên cứu tự hỏi liệu khả năng kì lạ này cũng có thể bị ảnh hưởng bởi một số khía cạnh của xã hội không?
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm với 31 người già minh mẫn ở độ tuổi 80 và 19 người có khả năng nhận thức bình thường ở độ tuổi của họ. Các nhà khoa học nhận thấy rằng, những người già minh mẫn thường có các mối quan hệ bền chặt và đem lại cho họ nhiều niềm vui hơn những người bình thường cùng độ tuổi.
Bà Emily Rogalski – phó giáo sư về thần kinh học nhận thức ở trường Y Feinberg (thuộc Trường Đại học Northwestern) và cũng là tác giả chính của nghiên cứu, nói: "Phát hiện của chúng tôi ủng hộ cho lý thuyết: Bạn không cần biến cuộc đời mình thành một bữa tiệc, nhưng việc duy trì những mối quan hệ xã hội lành mạnh sẽ làm chậm quá trình suy giảm nhận thức”.
Để đạt được kết quả này, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu những người tham gia hoàn thành bảng câu hỏi đánh giá mức độ hạnh phúc tổng thể và sự hài lòng trong cuộc sống của họ. Mặc dù có số điểm tổng cộng bằng những người bạn cùng tuổi, nhưng những “người già có trí nhớ siêu việt” nổi bật lên ở chỗ họ có cách đánh giá khác hẳn về tình bạn với những người khác.

Bà Rogalski nói: "Nó không đơn giản đến mức bạn chỉ cần nói mình có một mạng lưới những người bạn tuyệt vời là bạn sẽ không bị chứng mất trí nhớ khi về già. Nhưng nếu trong một danh sách những việc làm tốt cho sức khỏe lâu dài như có chế độ ăn uống lành mạnh, không hút thuốc… - thì sở hữu những mối quan hệ xã hội bền vững là một lựa chọn cực kì quan trọng trong danh sách này”.

MỜI QUÝ ĐỘC GIẢ XEM VIDEO: 9 sự thật thú vị về bộ não người

00:0000:0000:00
00:00
 

Bộ não khác với người thường

Nhờ vào nhiều nghiên cứu đi trước, các nhà khoa học biết rằng bộ não của những người già minh mẫn – về mặt vật lý – khác với những người già bình thường cùng độ tuổi. Chúng lớn hơn một chút, đặc biệt là ở vỏ não ngoài - phần não được tạo thành chủ yếu từ chất xám và chứa nhiều neuron.

Tuy nhiên, cho đến vài tháng trước đây, các nhà khoa học vẫn không biết sự khác biệt này đến từ đâu. Đó là vì bộ não đã lớn hơn ngay từ lúc sinh ra hay chúng đã được bảo vệ khỏi sự bào mòn tàn khốc của thời gian?

Nhóm nhà khoa học đã chụp cộng hưởng từ để so sánh bộ não của 24 cụ ông, cụ bà "siêu nhân" với 12 cụ già cùng độ tuổi. Trong suốt quá trình nghiên cứu kéo dài 18 tháng, kích thước não của những người già bình thường co lại gấp hai lần so với não bộ của những người già minh mẫn.

Hai phát hiện mới này đã giải đáp câu đố về sự minh mẫn sắc bén của những người già. Chúng cũng đưa ra những bằng chứng thuyết phục về việc độ tuổi và những mối quan hệ xã hội có thể ảnh hưởng sâu sắc đến bộ não con người.

Giai ma nguyen nhan nguoi gia van co tri nho sieu dang
 Ảnh minh họa.

Để nhớ tốt khi về già?

Khi chúng ta bắt đầu có tuổi, chất xám trong não (đảm nhận phần nhìn, nghe, xử lý cảm xúc, tự kiểm soát, học hỏi thông tin mới và nhiều thứ nữa) bắt đầu co lại và suy giảm. Điều tương tự cũng xảy ra với chất trắng – chất chứa những sợi dây xoắn phức tạp để vận chuyển thông tin qua các phần của bộ não.

Một nghiên cứu nhỏ năm 2014 được công bố trên tạp chí Nature Communications cho thấy: ở một số người lớn tuổi, chất trắng có thể hoạt động như một “máy phát điện” dự phòng. Chúng bắt đầu tham gia vào cuộc chơi trí óc khi nguồn dự trữ chất xám bị cạn kiệt. Nếu điều đó không xảy ra, chúng ta sẽ phải chịu đựng những biểu hiện điển hình của quá trình lão hóa: trí nhớ mông lung, khó tập trung hơn, khó học các kỹ năng mới.

Những người già siêu đẳng và những thiên tài có lượng chất trắng dự trữ dồi dào cực kì hiếm gặp. Nhưng theo một số nghiên cứu, những người bình thường như chúng ta cũng có thể đối phó với sự suy giảm nhận thức ở tuổi già bằng cách: tập thể dục thường xuyên, duy trì mối quan hệ chặt chẽ với bạn bè và gia đình; bỏ hút thuốc, học những điều mới lạ và liên tục thách thức trí óc.

Vì vậy, nếu bạn có ý định gặp gỡ một số người bạn cũ hoặc muốn tham gia một khóa học yoga thì còn chần chừ gì nữa?

Dấu hiệu bệnh người già tưởng đáng sợ nhưng vô hại

(Kiến Thức) - Sau 50 tuổi, cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bệnh người già rất đáng sợ. Song bạn không cần lo lắng quá.












Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai
Chảy máu cam. Mọi người thường lo lắng rằng, máu chảy ra đột ngột là sự chảy máu nội bộ nhưng thật ra đó chỉ là sự bất thường của mạch máu ngăn phía trước mũi. Nguyên nhân dẫn tới việc chảy máu cam là do do các mao mạch ở cuốn mũi không bền, bị vỡ gây chảy máu. Điều này xảy ra khi bên trong mũi bị một vết thương nhỏ, do thời tiết lạnh và khô làm các màng mũi bị khô rồi bị nứt; do dị ứng; do mũi bị va chạm mạnh, thậm chí có thể do bạn mải mê ngoáy mũi… 
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-2
Một nguyên nhân khác của chảy máu cam là huyết áp cao hoặc dị ứng. Thông thường, chảy máu cam phổ biến ở trẻ em từ 2 -10 tuổi và người lớn 50-80 tuổi. Sẽ không nguy hại gì nếu máu cam chảy chỉ một lát. Nếu như máu cam chảy quá lâu trong 5 -10 phút thì bạn hãy gọi bác sỹ.  
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-3
Bệnh tê liệt thần kinh mặt hay còn gọi là bệnh Bell’s Palsy là một bệnh ít nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh xảy ra khi dây thần kinh điều khiển các cơ mặt bị viêm và bị chèn ép. Tuy mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, nhưng ít gặp ở người dưới 15 và trên 60 tuổi. Rất nhiều người nhầm tưởng đây là bệnh đột quỵ nhưng thực ra nó chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ và gây bất tiện trong đời sống sinh hoạt chứ không nguy hại nhiều đến sức khỏe của bạn. 
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-4
 Người bệnh có thể tự phát hiện bệnh này qua hoạt động vệ sinh buổi sáng: người bệnh khó chải răng, khó súc miệng, khó ăn sáng nhất là khi soi gương thấy mất cân xứng nửa mặt, nhân trung lệch về một bên, môi miệng xếch về một bên. 
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-5
Vỡ mao mạch máu ở mắt. Chảy máu mắt hay chảy máu ở lòng trắng không phải là hiếm gặp, người bệnh thường rất lo lắng về điều này. Các mạch máu đôi khi bị vỡ do cấu trúc  rất thanh mảnh, gây ra hiện tượng xuất huyết dưới kết mạc. Vùng xuất huyết là đám có màu đỏ rực hoặc đỏ nâu trên nền vũng mạc màu trắng sứ.
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-6
  Khác với vết thương ngoài da, máu ở kết mạc khi chảy ra khỏi lòng mạch không tạo dòng hay giỏ rọt ra ngoài không khí. Xuất huyết dưới kết mạc thường là lành tính, tự khỏi mà không cần điều trị gì trừ khi đi kèm với viêm nhiễm hay chấn thương. Bạn nên gặp bác sĩ nội khoa để dừng, giảm liều, hay chuyển đổi nếu đang dùng thuốc chống đông.  
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-7
Tim đập nhanh. Bạn cảm thấy trống ngực đập nhanh quá mức cũng không phải là vấn đề quá lo ngại. Đôi khi, những thay đổi trong hooc môn estrogen có thể gây đỏ bừng mặt, hồi hộp và nóng mặt. Tuy nhiên, đó không phải là triệu chứng đau tim như nhiều người vẫn nghĩ. 
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-8
Nó sẽ chỉ nguy hại khi nhịp tim của bạn đập 150 -200 lần/phút kèm theo những triệu chứng như hồi hộp, đau hàm hoặc đau cánh tay trái và có cảm giác gần như muốn xỉu. 
Dau hieu o tuoi gia tuong dang so nhung vo hai-Hinh-9
Sưng hạch bạch huyết. Nhiều người sợ hãi và nghi ngờ nó là dấu hiệu ung thư khi hạch trắng nổi các nơi trên cơ thể, hoặc tập trung ở đầu và cổ. Hạch bạch huyết, còn được gọi là các tuyến, đóng vai trò quan trọng trong khả năng của cơ thể chống lại virus, vi khuẩn và các nguyên nhân khác của bệnh tật. Thông thường, các hạch bạch huyết sưng và bị viêm do nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm virus, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường. 

Bí quyết giảm mùi người già hiệu quả

(Kiến Thức) - Người già thường phát ra một mùi đặc trưng và dễ nhận biết mà chúng ta quen gọi là “mùi người già”.  Có cách nào để khắc phục nó?

Mùi người già không chỉ đơn giản là do người già ngại tắm, ngại thay quần áo như nhiều người vẫn nghĩ mà khoa học còn chứng minh “mùi người già” còn do sự già cỗi, thoái hóa của các tế bào trong cơ thể… Làm cách nào để giảm “mùi người già”?
Không chỉ có lười tắm, ngại thay quần áo…

Đọc nhiều nhất

10 bức ảnh lịch sử khiến nhân loại "rụng tim"

10 bức ảnh lịch sử khiến nhân loại "rụng tim"

(Kiến Thức) - Những năm qua, các nhiếp ảnh gia chụp được nhiều bức ảnh lịch sử có "sức nặng" lay động trái tim của người dân trên khắp thế giới. Mỗi bức ảnh là câu chuyện riêng khiến người xem có những cảm xúc khó quên. 
Bật nắp quan tài nặng 90 tấn, phát hiện điều khó tin

Bật nắp quan tài nặng 90 tấn, phát hiện điều khó tin

(Kiến Thức) - Trong cuộc khai quật tại nghĩa trang cổ đại Saqqara, Ai Cập, các chuyên gia phát hiện một cỗ quan tài nặng 90 tấn. Sau khi dùng thuốc nổ mở nắp quan tài, các chuyên gia kinh ngạc phát hiện một xác ướp bò đực thay vì thi hài Pharaoh. 
Tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khiến Mỹ khó bắt nhất

Tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khiến Mỹ khó bắt nhất

(Kiến Thức) - Ted Kaczynski là tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khét tiếng nước Mỹ với chỉ số IQ lên đến 167. Kaczynski trở thành đối tượng trong cuộc điều tra dài nhất và tốn kém nhất trong lịch sử của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI). 

Tin mới

Hyundai Elantra 2023 'lộ hàng' 4 phiên bản

Hyundai Elantra 2023 'lộ hàng' 4 phiên bản

Hyundai Elantra 2023 mới sẽ vẫn tiếp tục bán ra với 4 phiên bản tại thị trường Việt Nam bao gồm 2 phiên bản động cơ xăng 1.6L, 1 phiên bản động cơ xăng 2.0L và 1 phiên bản động cơ xăng tăng áp 1.6T-GDi.