Đề xuất giảm giờ làm: Trăm doanh nghiệp, ngàn ý kiến

Góp ý cho Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi được Bộ Lao đông Thương binh & Xã hội xây dựng và đang lấy ý kiến, các doanh nghiệp (DN) đều đồng loạt lên tiếng về đề xuất giảm giờ làm chính thức, hạn chế giờ làm thêm. Đây là những quy định đang có nhiều ý kiến khác nhau.

Đề xuất giảm giờ làm: Trăm doanh nghiệp, ngàn ý kiến

Mỗi tuần giảm 4 giờ làm

Theo Dự thảo Bộ luật Lao động (LĐ) sửa đổi, giờ làm bình thường trong tuần của người LĐ không quá 44 giờ/tuần (giảm 4 tiếng so với quy định hiện hành).

Lãnh đạo Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (Cà Mau) cho hay, đơn vị hiện có hơn 6.800 lao động, chi phí lao động năm 2018 hết hơn 787 tỷ đồng, năm 2019 dự kiến trên 835 tỷ đồng. Nói về đề xuất giảm giờ làm trên, lãnh đạo DN này bày tỏ quan điểm không đồng ý. Vì với 4 giờ làm chính thức bị giảm đi mỗi tuần, để bù vào DN sẽ phải chuyển sang để lao động làm thêm (tăng ca), khiến chi phí tăng thêm.

De xuat giam gio lam: Tram doanh nghiep, ngan y kien

Doanh nghiệp không đồng thuận đề xuất giảm giờ làm. Ảnh: Tuổi Trẻ. 

Đơn vị này tính toán, với cùng khối lượng sản phẩm làm ra trong 1 năm, nếu giảm giờ làm mỗi tuần 4 tiếng, chi phí LĐ của DN sẽ tăng thêm gần 50 tỷ đồng so với hiện nay. “Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào về giảm giờ làm việc chính thức sẽ giúp tăng 20-25% năng suất lao động. Trong khi, năng suất và thu nhập của LĐ Việt thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Lương tối thiểu đã tăng liên tục, nay giờ làm lại giảm thì các DN sẽ thêm khó khăn”, lãnh đạo Minh Phú chia sẻ.

Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may (VITAS) Trương Văn Cẩm cho rằng, các nước trong khu vực có thu nhập cao hơn Việt Nam đều duy trì 1 tuần làm việc 48 giờ. Thậm chí, với 48 giờ làm việc mỗi tuần theo luật hiện hành, DN ở nhiều ngành như dệt may, da giày, thủy sản đã phải bố trí làm thêm giờ, hết thời gian được phép (tối đa 300 giờ /năm). Thậm chí, có DN vi phạm quy định về giờ làm thêm (tăng ca quá giờ) để kịp giao hàng. Do đó, nếu giảm giờ làm chính thức, số giờ bị cắt giảm DN sẽ phải trả tiền để người LĐ tăng ca, với mức lương phải trả cao hơn.

Tính sơ bộ, với 1 DN quy mô 2.000 LĐ sẽ phải trả thêm 1 năm khoảng 5 tỷ đồng. Ngành dệt may hiện sử dụng khoảng 2,8 triệu LĐ, chi phí tăng thêm do giảm giờ làm sẽ rất lớn. “Giảm giờ làm với điều kiện của Việt Nam hiện chưa phù hợp, làm tăng thêm chi phí, giảm sức cạnh tranh của DN”, ông Cẩm nói.

Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) Trương Đình Hòe đồng tình nên giữ mức một lao động chỉ làm 48 giờ/tuần. Theo ông Hòe, trong khi lương làm thêm được Bộ LĐ-TB&XH đề xuất tăng lên, giờ làm chính thức giảm đi, sẽ khiến chi phí DN tăng cao. Các DN Việt Nam sẽ giảm sức cạnh tranh, trong khi việc thu hút đầu tư cũng khó hơn khi chi phí cho LĐ của Việt Nam cao hơn các nước khác. Theo ông Hòe, trên thế giới, hiện chỉ các nước phát triển áp dụng giờ làm mỗi tuần 40 giờ - 44 giờ, như Mỹ, khối EU, Nhật Bản, Singapore... còn đa phần các nước đang phát triển và mới nổi đều áp dụng tuần làm 48 giờ.

Ðề xuất tăng thời gian làm thêm

Một nội dung khác cũng thu hút sự quan tâm của cộng đồng DN là đề xuất về tăng khung giờ làm thêm. Theo dự luật, giờ làm thêm sẽ tăng lên tối đa 400 giờ/năm với trường hợp đặc biệt (thêm 100 giờ /năm so với hiện nay). Dù vậy, hiện nhiều ý kiến, kể cả các đại biểu Quốc hội không đồng tình với đề xuất này, và cho rằng phải giảm giờ làm, việc tăng giờ làm là đi ngược xu hướng phát triển.

“Nay nếu giờ làm thêm giảm, cùng với giảm giờ làm chính thức, các DN Việt sẽ rất khó khăn, tăng chi phí, khó cạnh tranh”, ông Cẩm nêu quan điểm và đề xuất tăng giờ làm thêm tối đa lên 450 giờ/năm.

Lãnh đạo Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho hay, vào mùa thu hoạch tôm, DN sẽ phải tăng giờ làm thêm để xử lý hết số tôm người nông dân nhập về nhà máy, hoặc phải hoàn thành hàng hóa theo hợp đồng. DN phải bố trí LĐ làm thêm giờ vượt quá quy định. Việc này bất khả kháng, nhưng DN bị đối tác xếp hạng là vi phạm quy định của Luật Lao động. Do đó, DN này đồng tình với đề xuất tăng giờ làm thêm lên tối đa 400 giờ/năm.

Tại hội thảo DN góp ý Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi diễn ra ít ngày trước, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho biết, nếu giảm giờ làm như dự luật đưa ra, mỗi năm sẽ giảm tới 220 giờ làm (mỗi tuần giảm 4 tiếng). Về giờ làm thêm, ông Lộc ủng hộ phương án tăng tối đa 400 giờ/năm. Tuy vậy, dù giờ làm thêm tăng lên 400 giờ/năm, nhưng giờ làm chính thức lại giảm tới hơn 200 giờ/năm. Ông Lộc cho rằng, quy định như vậy rất bất hợp lý với DN.

Ngày 1/8, VCCI và 6 hiệp hội ngành hàng (gồm: Vasep, Vitas, Lefaso, Veia, Jcci, AmCham) cùng ký văn bản chung gửi Quốc hội, Chính phủ và các bộ ngành liên quan 5 kiến nghị về sửa Bộ luật Lao động. Trong đó có 3 vấn đề chính, gồm: Không cắt giảm giờ làm việc chính thức trong tuần từ 48 giờ/tuần xuống 44 giờ/tuần; Tăng giờ làm thêm tối đa lên 300 giờ/năm, trường hợp đặc biệt được 500 giờ/năm; Không bổ sung thêm quy định DN phải cho người LĐ nghỉ 1-2 ngày để thực hiện quyền công đoàn.

Nhân viên tự tử vì phải làm thêm giờ làm rúng động nước Nhật

Hệ quả sau vụ tự tử của một nhân viên trẻ của Dentsu vào năm ngoái không chỉ tác động tới công ty này, mà còn có ảnh hưởng lan rộng trên khắp Nhật Bản.

Nhân viên tự tử vì phải làm thêm giờ làm rúng động nước Nhật
Theo tờ Nikkei Asian Review, Matsuri Takahashi, một nhân viên 24 tuổi, đã kết liễu đời mình vì bị buộc làm thêm giờ quá nhiều. Cái chết của cô gái trẻ đã trở thành biểu tượng cho sự tham công tiếc việc trong văn hóa làm việc của Nhật Bản.  Sau một loạt hành động của các nhà quản lý lao động trước vụ việc này, vào ngày 24/10, Dentsu đã ra quy định cấm không cho nhân viên ở lại văn phòng sau 10 giờ tối, và thực hiện quy định mới bằng việc tắt hết đèn tại trụ sở Tokyo của công ty này.  Mỗi ngày làm việc, những cánh cửa chính của tòa nhà văn phòng trụ sở cao 48 tầng của công ty này lại trở nên nhộn nhịp với cảnh các nhân viên vội vã ra về trước khi đèn tắt. Một đại diện kinh doanh hơn 30 tuổi cho biết giờ đây anh phải từ chối rất nhiều đơn hàng gấp của khách hàng.  “Trước đây, chúng tôi chấp nhận hầu hết những đơn hàng gấp như vậy, nhưng giờ không thể, bởi chúng tôi không thể làm việc muộn vào ban đêm được nữa,” anh cho biết. Người đại diện này cũng cho biết trước đây anh thường xuyên báo cáo số giờ làm thêm thấp hơn so với thực tế để không vi phạm giới hạn 70 giờ mỗi tháng theo hợp đồng lao động và quản lý. Trong lịch sử công ty, Dentsu đã mắc phải một danh sách dài những vi phạm tiêu chuẩn lao động.  Vào năm 1991, một nhân viên 24 tuổi làm việc tại công ty này được 2 năm đã tự tử do phải làm việc quá độ. Vào năm 2000, Tòa án Tối cao đã đưa ra phán quyết yêu cầu công ty chịu trách nhiệm trước cái chết của nhân viên này.
Nhan vien tu tu vi phai lam them gio lam rung dong nuoc Nhat
 Mẹ của Matsuri Takahashi, cô gái đã tự tử. (Nguồn: Nikkei Asian Review)
Trước phán quyết này, Dentsu đã cam kết sẽ cải thiện điều kiện làm việc.  Nhưng công ty quảng cáo hàng đầu Nhật Bản này đã không giữ được cam kết. Vào năm 2010, chi nhánh Nagoya của Dentsu đã bị văn phòng điều tra tiêu chuẩn lao động hướng dẫn giảm số giờ làm việc. Chi nhánh Osaka và các trụ sở cũng nhận được hướng dẫn tương tự lần lượt vào các năm 2014 và 2015.  Takahashi đã tự tử chỉ 4 tháng sau khi văn phòng trụ sở được hướng dẫn kết thúc tình trạng làm thêm giờ quá độ. 
Vào tháng 10, Bộ Lao động Nhật Bản đã lần đầu tiên đưa ra đề xuất ngăn chặn “karoshi” - một từ tiếng Nhật có nghĩa là “làm việc đến chết.” Chính phủ cũng đã chọn tháng 11 làm tháng vận động toàn quốc nhằm ngăn chặn những cái chết như vậy. 

Các nhà chức trách dường như đã xác định rằng hình phạt nặng nề đối với Dentsu sẽ là lời cảnh báo tới các công ty khác.

Bộ trưởng Lao động Yasuhisa Shiozaki đã thề sẽ có những “nỗ lực toàn diện” để tìm ra sự thật.

Vụ việc của Takahashi cũng đã đưa ra một số câu hỏi nghiêm túc về phản ứng của chính phủ trước một vấn đề có quy mô vượt xa Dentsu.

Trong một cuộc họp ngày 14/11 của các nhà lãnh đạo các cơ quan quản lý lao động Nhật Bản, Junichi Okazaki, thứ trưởng điều phối chính sách thuộc bộ Lao động, đã nói rằng các nhà quản lý về lao động phải tự nhìn lại mình sau nhiều năm hướng dẫn các công ty cải thiện điều kiện làm việc mà không đem lại được kết quả gì đáng kể.

Năm 1916 tại Nhật Bản, bộ luật nhà máy đã lần đầu tiên đưa ra những quy định của nước này về làm việc quá giờ.

Một thế kỷ sau, đã có 96 cái chết được ghi nhận chính thức là do làm việc quá mức gây ra, trong khi đó 93 vụ tự tử khác bao gồm những nỗ lực không thành đã được xác định nguyên nhân là do yêu cầu làm việc quá mức.

Trong một hội nghị chuyên đề về karoshi do bộ Lao động Nhật Bản tổ chức vào ngày 9/11, trong nước mắt, mẹ của Takahashi, bà Yukimi đã đọc những dòng chữ cuối cùng đầy cay đắng của con gái bà gửi cho bà trước 500 người tham dự.  

“Vĩnh biệt, mẹ yêu dấu và quý mến của con. Vĩnh biệt, cả cuộc đời lẫn công việc của con đều thật khó khăn và đau đớn.”

Bà muốn các công ty Nhật Bản có những nỗ lực thực sự để rút ra bài học từ cái chết bi kịch của con gái bà và sửa chữa sai lầm của họ. “Không có công việc nào quan trọng hơn mạng sống của một con người”.

Nghề độc lạ: Làm 2 tiếng mỗi ngày, kiếm gần 2 tỷ đồng mỗi năm

Một người phụ nữ đã tiết lộ với mọi người cách kiếm hơn 57.000 bảng Anh (hơn 1,7 tỷ đồng) chỉ với 16 giờ làm việc mỗi tuần.

Nghề độc lạ: Làm 2 tiếng mỗi ngày, kiếm gần 2 tỷ đồng mỗi năm
Theo Story Trender, người mẹ đơn thân giấu tên 28 tuổi ở thành phố Gold Coast (Australia) mới đây đã chia sẻ với cư dân mạng cách kiếm tiền không thể đặc biệt hơn: quét dọn khỏa thân.

10 ý tưởng kinh doanh để kiếm thêm thu nhập ngoài giờ làm

Nếu chỉ có một mức lương ổn định là bạn có thể coi là "tạm ổn về tài chính". Nhưng nếu có thêm một hoặc vài nguồn thu nhập khác thì bạn đang trên bước đường đầu tiên hướng tới sự giàu có.

10 ý tưởng kinh doanh để kiếm thêm thu nhập ngoài giờ làm
Nếu bạn đã kiếm được một công việc ổn định với mức lương tạm ổn và muốn kiếm thêm chút tiền thì làm thêm một công việc phụ vào buổi tối có thể là gợi ý không tồi.

Đọc nhiều nhất

Tin mới

Giá xăng hôm nay 14/01: Tăng bật dữ dội?

Giá xăng hôm nay 14/01: Tăng bật dữ dội?

Giá xăng hôm nay 14/01 trên thị trường trong nước, quốc tế như thế nào? Giá xăng RON95-III, giá xăng E5RON92, giá dầu diesel 0.05S, giá dầu hỏa, giá dầu mazut 180CST 3.5S ra sao… sẽ được Tri thức và Cuộc sống cập nhật liên tục.