Chú Hoả ((1845 - 1901) là nhân vật thứ 4 trong câu nói "Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa" lừng lẫy một thời. Ông là đại gia giàu có của Sài Gòn xưa.

Mặc dù xếp ở vị trí thứ 4 nhưng chú Hoả lại là người nắm giữ hơn 40% bất động sản Sài Gòn thời đó. Ông sở hữu hơn 30.000 căn nhà ở các vị trí đắc địa nhất Sài Thành.

Có người nói chú Hoả tên thật là Hui Bon Hoa song cũng có tài liệu lại nói là Hứa Bổn Hòa.

Đi lên từ nghề...buôn đồng nát

Xuất thân từ nghèo khó, chú Hoả từng phải mưu sinh bằng nghề bán phế liệu, thu mua ve chai. Cũng từ đó đã sinh ra biết bao giai thoại về quá trình "đổi đời" của đại gia bất động sản Sài Gòn xưa.

Chú Hỏa - đại gia giàu thứ tư của Sài Gòn xưa. Ảnh: VietnamFinance

Nhiều người đồn đoán rằng chú Hoả giàu lên là nhờ mua được một bức tượng đúc đồng chứa đầy vàng bên trong. Số khác lại cho rằng ông kiếm được khoản tiền lớn khi phân loại thành công vàng từ 20.000 máy truyền tin cũ.

Mặc dù chưa có ai xác nhận nhưng hầu hết những câu chuyện này đều nhắc đến quá trình chịu thương, chịu khó và đầy khôn ngoan của Chú Hỏa. Với tầm nhìn xa trông rộng, Chú Hoả đã mua lại toàn bộ khu đất tại trung tâm Sài Gòn và cho san lấp rồi xây nên Chợ Bến Thành – Khu chợ Mới lớn nhất thời bấy giờ và tồn tại cho đến ngày nay như một nét kiến trúc văn hóa độc đáo.

Sau đó, ông đã nhanh tay mua hết vùng đất xung quanh đó. Đến khi chợ xây xong, ông nghiễm nhiên có trong tay 20.000 nền nhà thuộc đất vàng, sau tăng dần lên 30.000. Ông cho thuê những căn nhà đó, thu lợi nhuận và đầu tư xây dựng những công trình khác.

Xây nhiều công trình mang giá trị lịch sử

Không chỉ dành tiền để xây dựng các dinh thự hoành tráng cho gia đình, chú Hoả còn đầu tư xây những dãy phố, công trình công cộng như bệnh viện, khách sạn…

Ngày nay, nhiều công trình vẫn được sử dụng và mang lại giá trị lịch sử lớn như Bệnh viện Từ Dũ (trước là Bảo sanh viện Đông Dương - Maternité Indochinoise), Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn (trước là Chẩn Y Viện), Bảo tàng Mỹ thuật thành phố, Trung tâm cấp cứu Sài Gòn, khách sạn Palace - Long Hải...

Cơ ngơi nổi tiếng nhất chú Hoả từng sở hữu là căn biệt phủ có 99 cửa nằm tại khu tứ giác đắc địa của Sài Gòn là phố Phó Đức Chính - Lê Thị Hồng Gấm - Calmette - Nguyễn Thái Bình. Tòa nhà được các hậu duệ nhà họ Hứa xây dựng, nhằm thực hiện ước nguyện có một căn nhà chung cho toàn bộ con cháu sinh sống của Chú Hoả.

Dinh thự của chú Hỏa là nơi đầu tiên ở Sài Gòn có thang máy. Ảnh: Báo pháp luật

Công trình được thực hiện trong vòng 5 năm, do kiến trúc sư người Pháp thiết kế. Dinh thự rộng lớn, nguy nga, có 4 tầng với lối kiến trúc cổ hòa hợp giữa hai trường phái Á – Âu. Đây cũng là nơi đầu tiên ở Sài Gòn có thang máy - một trong những thứ xa xỉ bậc nhất Việt Nam đầu thế kỷ 20.

Năm 1975, khi gia đình họ Hứa chuyển sang nước ngoài định cư, toà nhà đã được sử dụng làm Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.