Chịu chi tiền tỷ mua một chiếc bể đá cũ về để thả nước hay trồng sen, trồng súng trước cửa nhà, anh Nguyễn Văn Cường đang sở hữu vài ba chục bể đá cổ.

Bộ sưu tập đáng giá của anh Nguyễn Văn Cường.

Cặp bể giá trị nhất mà anh vừa mua cuối năm 2018 có giá gần 1 tỷ đồng.

Theo anh Cường, thời các cụ, hầu như mỗi gia đình đều có một bể đá cổ đặt trước sân theo tín ngưỡng phong thủy của người xưa.

Nhà giàu có, gia thế, cầu kỳ hơn sẽ đặt một bộ ba chiếc: bể đá to hình chữ nhật chính giữa, hai chậu đá tròn, nhỏ hơn ở hai bên.

Bể đá được đục nguyên khối, kích thước trên dưới 1 mét chiều dài; rộng từ 40-60 cm; thành bể dành chừng 10cm; cao trên dưới một mét.

Bể đá nhà nghèo hầu như để trơn, không chạm trổ cầu kỳ. Ngược lại, bể đá của nhà giàu, có địa vị, sẽ được trạm trổ có họa tiết tùng cúc trúc mai; tứ linh ở bốn xung quanh mặt bể.

Bể càng cổ, càng lâu năm càng giá trị

Anh Lê Văn Tiến (Thanh Hóa), một “thợ săn” bể đá cổ gần chục năm nay cho biết, để mua được một bể đá cổ ra khỏi nhà dân có thể mất nhiều tháng, thậm chí vài năm.

“Một chiếc bể đá ở trong nhà dân, được truyền từ đời này sang đời khác. Hàng ngày, có khi không ai nhớ tới, thậm chí bị cây cối phủ lên… Họ không bán vì giữ như làm kỷ vật gia đình.

Thế nên, có những chiếc bể đá để mua được, mình phải tốn cả năm trời đeo bám bền bỉ, thuyết phục…”, anh Tiến nói.

Kinh nghiệm săn bể đá của Tiến cho biết, bể càng cổ, càng lâu năm càng giá trị. Có những bể đá quý trong gia đình quyền quý, được chạm khắc linh vật, chữ nho…, giá trị có thể lên đến hàng tỷ đồng.

“Đá nguyên khối thì không có tuổi. Nhưng, nhìn vào độ mòn của hoa văn, độ mòn của các chi tiết bể đá… sẽ biết được tuổi của bể”, Tiến giải thích.

“Một chiếc bể đá cổ, đẹp chỉ cần biết thông tin là 'mất' ngay, vì rất nhiều người cùng lùng sục. Càng ngày, trong nhà dân, những bể đá ngày càng hiếm vì nó đã tập trung hết trong nhà người giàu”, Tiến nói.