Hôm nay, 8/9, Bộ Công an đã có quyết định khởi tố với ông Đặng Thanh Bình, cựu Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Từ phó thống đốc đến chủ tịch VAMC

Ông Bình là người có 25 năm công tác trong ngành tài chính ngân hàng. Từ năm 1994, ông đã bắt đầu giữ cương vị Vụ trưởng Vụ Các định chế tài chính. Đến năm 1997 ông chuyển sang làm Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước.

Chân dung cựu Phó thống đốc Đặng Thanh Bình. Ảnh: Phượng Nguyễn.

Năm 2002, ông Đặng Thanh Bình được bổ nhiệm vào vị trí Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, NHNN và 3 năm sau ông được bổ nhiệm là Phó thống đốc NHNN cùng thời điểm với ông Nguyễn Đồng Tiến.

Với cương vị Phó thống đốc NHNN, ông Đặng Thanh Bình được giao chuyên trách về nợ xấu và tái cơ cấu các tổ chứng tín dụng trong một thời gian dài.

Khi mà Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) vẫn chỉ nằm trên giấy, ông Bình đã đảm nhiệm vị trí Trưởng ban trù bị thành lập công ty này.

Cuối tháng 6/2013, NHNN có quyết định chính thức thành lập Công ty mua bán nợ các tổ chức tín dụng VAMC với hoạt động chính là mua nợ xấu của các TCTD, thu hồi nợ, đòi nợ và xử lý, bán nợ, tài sản bảo đảm…

Ông Đặng Thanh Bình - nguyên Phó thống đốc NHNN, nguyên Chủ tịch HĐTV VAMC.

Đến giữa tháng 7/2013, Thống đốc NHNN đã ban hành quyết định giao ông Đặng Thanh Bình kiêm nhiệm vị trí Chủ tịch HĐTV đầu tiên của VAMC cho đến khi có quyết định mới.

Cùng thời điểm này, hàng loạt quyết định điều động bổ nhiệm cũng được Thống đốc NHNN đưa ra để bổ nhiệm cán bộ tại VAMC.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Nông thôn Việt Nam (Agribank) tại thời điểm đó, được điều động và bổ nhiệm giữ chức Phó chủ tịch thường trực HĐTV VAMC.

Vị trí Tổng giám đốc tại công ty mua bán nợ này được giao cho ông Nguyễn Hữu Thủy, Phó vụ trưởng Vụ Thanh tra các tổ chức tín dụng nước ngoài thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, NHNN.

Tuy nhiên, công tác kiêm nhiệm vị trí đứng đầu tại VAMC chưa đầy một năm, ông Đặng Thanh Bình đã phải chuyển giao vị trí Chủ tịch HĐTV tại công ty mua bán nợ này cho ông Nguyễn Quốc Hùng vào tháng 5/2014.

Sau khi thôi nhiệm vị trí Chủ tịch HĐTV tại VAMC, ông Đặng Thanh Bình cũng thôi đảm nhiệm vị trí Phó thống đốc NHNN vì đến tuổi nghỉ hưu.

Tại thời điểm đó, bộ máy lãnh đạo tại NHNN bao gồm ông Nguyễn Văn Bình là Thống đốc cùng 6 Phó thống đốc là các ông Nguyễn Đồng Tiến, Nguyễn Toàn Thắng, Lê Minh Hưng, Đào Minh Tú, Nguyễn Phước Thanh và bà Nguyễn Thị Hồng.

Những con số về xử lý nợ xấu tại VAMC

Tính đến cuối tháng 6/2014, gần một năm ông Bình trên cương vị lãnh đạo cao nhất tại VAMC, tổng số nợ xấu đã được công ty mua lại vào khoảng 51.000 tỷ đồng. Con số này đến cuối năm đã tăng hơn gấp đôi, đạt 123.000 tỷ đồng dư nợ gốc, trong đó, VAMC đã xử lý nợ xấu được hơn 4.000 tỷ đồng.

Đối với VAMC, lũy kế đến năm 2015, công ty này đã mua được 228.416 tỷ đồng tổng số dư nợ gốc nội bảng. Với việc thu hồi được hơn 18.000 tỷ đồng nợ xấu, VAMC đã xử lý được gần 8% tổng số nợ xấu đã mua.

Đến hết tháng 3 năm nay, sau hơn 3 năm hoạt động, VAMC đã mua tổng cộng được 25.631 khoản nợ xấu tại 42 tổ chức tín dụng tại Việt Nam, với tổng dư nợ gốc 282.124 tỷ đồng, giá mua nợ là 245.672 tỷ đồng, thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt.

Tuy nhiên, hiện nay, có 2 ngân hàng đã xử lý xong nợ xấu “gửi” tại VAMC nên số tổ chức tín dụng đang nắm trái phiếu đặc biệt của VAMC là 40, với lũy kế tổng giá mua 205.659 tỷ đồng trên tổng dư nợ gốc 233.685 tỷ đồng.

Hầu hết khoản nợ xấu VAMC đã nhận từ các tổ chức tín dụng đều có tài sản bảo đảm là bất động sản hoặc tài sản hình thành từ vốn vay, kể cả bất động sản, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, dự án, trái phiếu doanh nghiệp...

Trong đó, tài sản là bất động sản trị giá 268.872 tỷ đồng, chiếm 62%. Tài sản trên đất trị giá 31.308 tỷ đồng, chiếm 7,2%. Giấy tờ có giá trị giá 12.902 tỷ đồng, chiếm 3%. Máy móc thiết bị trị giá 22.097 tỷ đồng, chiếm 5,1%.

Phương tiện vận tải trị giá 18.333 tỷ đồng, chiếm 4,2%. Quyền đòi nợ trị giá 11.610 tỷ đồng, chiếm 2,7%. Quyền phát sinh tài sản 34.805 tỷ đồng, chiếm 8,0%. Các loại tài sản khác trị giá 34.051 tỷ đồng, chiếm 7,8%.

Công ty cho biết đã thực hiện thí điểm việc mua nợ xấu theo giá trị thị trường và triển khai đánh giá thực trạng khoản nợ để xem xét hiệu quả việc mua nợ thị trường, tìm kiếm đối tác mua nợ, đàm phán với các tổ chức tín dụng.

Lũy kế từ năm 2013 đến nay, VAMC đã phối hợp với các tổ chức tín dụng thu hồi nợ được 50.165 tỷ đồng, bao gồm cả việc thu từ bán nợ và bán tài sản đảm bảo.