Nghệ sĩ Ưu tú Tố Uyên

Nghệ sĩ Ưu tú Tố Uyên sinh năm 1948, quê tại huyện Thanh Oai, Hà Tây cũ (nay là Hà Nội). Từ thời thơ ấu, Tố Uyên đã là thành viên Câu lạc bộ thiếu niên Hà Nội, tham gia diễn kịch trong đoàn kịch Măng Non của thành phố. Năm 10 tuổi, bà bắt đầu tham gia lồng tiếng trong những vở phát thanh và phim hoạt họa của Xưởng phim truyện Việt Nam, trong số đó có Ngô, khoai, sắn – được cho là bộ phim hoạt họa đầu tiên của Việt Nam.

NSƯT Tố Uyên trong bộ phim "Con chim vành khuyên". (Ảnh: GĐ)

Năm 1961, nghệ sĩ Tố Uyên được chọn đóng vai Nga trong bộ phim Con chim vành khuyên khi mới chỉ 13 tuổi. Tác phẩm nhanh chóng trở thành bộ phim kinh điển của điện ảnh Việt Nam thập niên 1960 khi đem về giải Đặc biệt hạng mục phim ngắn từ ban giám khảo Liên hoan phim quốc tế Karlovy Vary. Đây cũng là phim khiến khả năng diễn xuất cũng như vẻ đẹp của nghệ sĩ Tố Uyên ghi dấu trong ký ức công chúng nhiều thế hệ.

Sau này, bà được nhà nước cử đi học tại Trường Múa Việt Nam. Đến năm 1967, Tố Uyên hoạt động tại Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam, tham gia diễn chính trong nhiều vở múa lớn như: Cô Sao, Núi rừng lên tiếng... Năm 1969, nữ nghệ sĩ tiếp tục trở lại Xưởng phim Hà Nội để đóng vai chính phim Cô giáo vùng cao.

Vẻ đẹp phúc hậu của NSƯT Tố Uyên khi về già. (Ảnh: GĐ)

Những năm cuối sự nghiệp, Tố Uyên dần không còn hoạt động nhiều ở lĩnh vực điện ảnh, chỉ tham gia các vai diễn ngắn của truyền hình công an. Vào năm 2011, bà được xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú cho lĩnh vực Điện ảnh.

Về chuyện tình cảm, bà từng có cuộc hôn nhân ngắn ngủi với nhà thơ, nhà biên kịch nổi tiếng Lưu Quang Vũ.

Nghệ sĩ Nhân dân Tố Uyên

Nghệ sĩ Nhân dân Tố Uyên sinh năm 1963 tại An Lão, Hải Phòng. Lớn lên trong một gia đình thuần nông, tuổi thơ của bà gắn liền với đồng ruộng và dòng sông Lạch Tray, dưới chân núi Voi nổi tiếng. Từ nhỏ, Tố Uyên đã đam mê nghệ thuật. Nữ nghệ sĩ kể lại: "Mỗi lần Đoàn Văn công Quân khu III tới gần nhà biểu diễn, tôi luôn đứng ở cánh gà theo dõi chăm chú từng tiết mục. Tôi tự hỏi khi nào mình mới có thể đứng trên sân khấu như các cô, các chú".

Đúng như mơ ước, tới năm 1980, Tố Uyên trúng tuyển Đoàn Văn công Quân khu III, sau đó được cử đi học Trường Trung cấp Nghệ thuật Quân đội rồi lại tiếp tục hoàn thành chương trình học thanh nhạc ở Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam). Năm 1990, nghệ sĩ Tố Uyên chuyển lên Đoàn Ca múa Trung ương, nay là Nhà hát Ca Múa Nhạc Việt Nam.

NSND Tố Uyên. (Ảnh: FBNV)

NSND Tố Uyên từng chia sẻ, suốt cuộc đời hoạt động nghệ thuật, bà có những chuyến đi công tác dài ngày triền miên đến các vùng núi cao, hải đảo hát phục vụ cán bộ chiến sĩ. Những năm tháng ấy giúp nghệ sĩ Tố Uyên thấy cuộc sống khó khăn của người dân vùng cao một cách chân thực nhất.

"Có lần chúng tôi xuất phát từ đảo Cái Bầu (Vân Đồn, Quảng Ninh) ra đảo Vĩnh Thực (Móng Cái, Quảng Ninh) lúc 7h sáng nhưng 2h đêm vẫn chưa tới nơi. Chúng tôi gặp bão và gió mùa, tàu lại bị thủng. Các anh thì thay nhau lấy giẻ, lấy khăn lấp lỗ thủng nhưng nước cứ tràn vào. May mắn gặp một đảo nhỏ, chúng tôi neo lại sửa tàu và may mắn là trời quang hơn. Tận 4h chúng tôi mới tới đảo Vĩnh Thực, các đồng chí bộ đội đang đứng chờ. Các anh đã nấu cho chúng tôi một nồi cháo. Ăn xong, tất cả chúng tôi lại ra sân khấu và hát, múa" - NSND Tố Uyên kể lại.

Năm 1985, nghệ sĩ Tố Uyên giành huy chương Vàng Liên hoan Tiếng hát toàn quân. Năm 1995, nữ nghệ sĩ đoạt giải Nhất Cuộc thi đơn ca toàn quốc. Tên tuổi của bà gắn liền với những ca khúc như: Dòng sông quê em, dòng sông quê anh; Tình ca Tây Bắc; Khúc hát sông quê...

Ở tuổi 61, NSND Tố Uyên vẫn hoạt động nghệ thuật sôi nổi. Đặc biệt, nữ nghệ sĩ dành thời gian cho các chương trình xã hội, hoạt động thiện nguyện nhằm chia sẻ với các hoàn cảnh khó khăn.