Báu vật đẳng cấp
Dương Xuân quá mệt mỏi sau chuyến đi dài. Vị doanh nhân 34 tuổi đã di chuyển quãng đường hơn 1.900 km từ cao nguyên Tây Tạng trở về thủ đô Bắc Kinh. Tại vùng núi lạnh lẽo của Trung Quốc, Xuân đã chi tới 500.000 bảng Anh (khoảng 15 tỉ đồng) để mua một con chó ngao cỡ nhỏ về bán.
 |
| Con ngao Tây Tạng trưởng thành có thể lên tới 100 kg. |
Thời điểm cách đây hơn 6 năm, chó ngao Tây Tạng là vật phẩm thể hiện đẳng cấp của giới nhà giàu Trung Quốc. Những con chó ngao được ví với sư tử được trao đi, bán lại với giá tiền tỉ là điều hết sức bình thường. Dương Xuân là chủ một trang trại nuôi chó ngao lớn ở ngoại thành Bắc Kinh.
Năm 2011, Xuân từng bán một con chó ngao Tây Tạng vừa lọt lòng với giá 50.000 bảng Anh (khoảng 1,5 tỉ đồng). Những người bạn khác của Xuân cũng bán chó ngao, có người thu về gần 1 triệu bảng Anh (khoảng 30 tỉ đồng) cho con chó đắt giá nhất hành tinh.
 |
| Cách đây vài năm, chó ngao Tây Tạng được bán rầm rộ ở Trung Quốc. |
Xuân giải thích nguyên nhân khiến chó ngao được "hâm mộ" tới vậy là bởi sự trung thành, trí thông minh và bộ lông đặc trưng. Ngoài ra, chủ nhân những con ngao Tây Tạng thích chúng vì sự hung tợn khiến những kẻ trộm có ý định đột nhập tư gia phải dè chừng. “Đây là loài chó duy nhất không bao giờ biết lùi bước”, Xuân nói. “Bạn có thể dùng gậy đập nó và ngao Tây Tạng vẫn lao lên tấn công”.
Hơn một thập kỷ qua, khi tầng lớp giàu có và trung lưu của Trung Quốc xuất hiện ngày một nhiều, thú nuôi động vật trở thành “kim bài” thể hiện đẳng cấp. Ngao Tây Tạng là sự lựa chọn không thể tốt hơn vì sự “hầm hố và hiếm có” của chúng, Xuân nói.
 |
| Người đàn ông từng chi hơn 30 tỉ mua một con ngao Tây Tạng. |
Paul Littlefair, chuyên gia về quyền động vật tại Tổ chức Ngăn ngừa bạo hành động vật, nói: “Chủ nhân sở hữu ngao Tây Tạng gia tăng chóng mặt, đẩy giá chó lên cao đột biến”. Nhiều người già cũng thích nuôi chó hơn do con cái đi làm ăn xa, khiến thú nuôi chó nói chung càng được dân tình thích thú.
“Họ tiêu một số lượng tiền không tưởng cho những con chó được coi như thành viên trong gia đình”, nhà làm phim Ngô Minh, tác giả một phim tài liệu về thú nuôi chó ở Trung Quốc, nói. Nhưng thời hoàng kim của ngao Tây Tạng cũng sớm qua đi.
 |
| Món lẩu chó tại Tứ Xuyên. |
Kể từ lúc ngao Tây Tạng được bán rầm rộ ở Trung Quốc, chúng đã là mục tiêu của bọn trộm chó chuyên nghiệp. Chỉ cần bắt được một con ngao Tây Tạng, tên trộm có thể đổi đời khi bán nó tại thị trường chợ đen.
Tuy nhiên, cơn sốt giá chó ngao Tây Tạng mau chóng qua đi. Nguyên nhân của sự sụt giá này một phần được cho là hệ quả của chiến dịch “săn cáo” và “đả hổ diệt ruồi” của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Sau khi nhiều quan tham “ngã ngựa”, những con chó ngao được săn đón cũng không trở thành biểu tượng của quyền lực như trước. Đầu năm 2017, một trang trại chó lớn nhất Trung Quốc đã tuyên bố phá sản và khiến 1.000 con ngao rơi vào cảnh “đi bụi”. Vụ việc xảy ra ở tỉnh Thanh Hải, nơi sở hữu rất nhiều trang trại chó quy mô lớn.
Trang trại chó bỏ hoang trước đây là một tu viện và được dành để nhân giống chó ngao. Chạp Tây, một người cai quản tu viện, cho biết chi phí nuôi chó ngao Tây Tạng rất tốn kém. Một bầy hơn 1.000 con có thể khiến gia chủ tán gia bại sản chỉ trong vài tháng nếu không bán được con nào.
 |
| Chó ngao bị bỏ hoang tại Trung Quốc. |
Một lí do nữa khiến ngao Tây Tạng sụt giá thảm hại là nhiều thương lái Trung Quốc tìm cách kiếm lời bằng cách nhân giống vô tội vạ. Điều này khiến những con chó thuần chủng dần cạn kiệt, thay vào đó là những con lai của ngao Tây Tạng nên giá của chúng cũng tuột dốc theo.
Sau khi sụt giá không tưởng, ngao Tây Tạng trở thành đối tượng săn bắt của những kẻ trộm chó vì rất được giá nếu... bán cho các cửa hàng thịt chó. Một con ngao Tây Tạng trưởng thành có thể nặng trên 100 kg, lớn hơn nhiều so với giống chó bản địa tại Trung Quốc. Những con chó này sau đó trở thành mồi ngon trên bàn nhậu.
Tại Trung Quốc, món lẩu chó ngao Tây Tạng đang rất được ưa chuộng, đặc biệt trong mùa đông. Ở tỉnh Tứ Xuyên, nơi nổi tiếng vì ăn cay, món lẩu chó ngao Tây Tạng rất được yêu thích. Một đầu chó ngao Tây Tạng để làm lẩu chỉ có giá 5 USD (khoảng 100 ngàn đồng). Phần lông của chúng được làm găng tay hoặc áo khoác cỡ nhỏ.
 |
| Ngao Tây Tạng được cho là mang trong mình "dòng máu sư tử". |
Công Bác, một người lai tạo chó ngao ở Thanh Hải nói: “Nếu có cơ hội, tôi chỉ mong rút khỏi ngành kinh doanh này từ trước”. Ông cho biết việc nuôi một con chó ngao nặng 100 kg mỗi ngày tốn tới 1 triệu đồng tiền thức ăn trong khi giá chó tụt dốc không phanh. Từ năm 2013 tới 2016, hơn một nửa trong số 95 trại chó ngao Tây Tạng ở Trung Quốc đã phá sản vì làm ăn thua lỗ. Một chợ chó ngao ở Thành Đô giờ biến thành nơi trưng bày thủy sinh vật.
Hiện nay, một con ngao Tây Tạng giá cao nhất cũng chỉ quanh ngưỡng 2.000-3.000 USD. Liz Flora, giám đốc tạp chí nghiên cứu thị trường Jing Daily, nói rằng thú vui nhất thời của giới nhà giàu Trung Quốc phụ thuộc vào...cảm hứng. “Họ hoàn toàn bị ảnh hưởng bởi thị trường và chỉ đua đòi theo số đông. Khi hết mốt, giới nhà giàu Trung Quốc sẵn sàng vứt bỏ những con vật như chó ngao Tây Tạng để chạy theo sở thích khác”, Liz nói.
