Khoảng 100 hiện vật, tài liệu và hình ảnh tiêu biểu liên quan tới tập tục ăn trầu truyền thống của người Việt vừa được lựa chọn giới thiệu trong triển lãm "Văn hóa Trầu cau Việt Nam" tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia sáng 24/10.
Tục ăn trầu ở Việt Nam có từ lâu đời và để tận hưởng cái thú này, người ăn trầu cũng phải thực hiện một loạt công đoạn khá cầu kỳ, bằng bộ dụng cụ gồm bình vôi, ống vôi, xà tích, chìa vôi; dao bổ cau têm trầu; khay, cơi, hộp, âu, giỏ, tráp, túi, khăn, đẫy; ống nhổ; cối, chìa ngoáy. Với tầng lớp quý tộc cung đình triều Nguyễn, bộ đồ ăn trầu thường được làm bằng vàng, bạc, đồng...
... hoặc pha lê, kim sa hay ngọc.
Bình vôi quai hình buồng cau làm từ gốm Hoa Lam đầu thế kỷ 20 dùng để đựng vôi, lấy vôi têm trầu. Đây là vật dụng không thể thiếu và giữ vai trò quan trọng. Cũng như các loại vật dụng khác, bộ dụng cụ ăn trầu thể hiện rõ đẳng cấp người sử dụng.
Ống vôi được làm bằng bạc và đồng với nhiều hình thù khác nhau.
Ống vôi và hộp thuốc lào thường được chủ nhân đeo vào người để tiện dùng mỗi khi cần.
Ống nhổ trạm nổi hình rồng bằng vàng thời Nguyễn dùng để nhổ bỏ nước trầu, bã trầu.
Hộp trầu bằng đồng thời Lê Sơ (thế kỷ 15) dùng để đựng trầu, thuốc và xếp các vật dụng nhỏ.
Cối giã trầu của dân tộc Hrê (hình 1) và Hộp thuốc lào của dân tộc Thái (hình 2) dành cho những người lớn tuổi, răng yếu dùng để giã nát trầu trước khi nhai.
Cách têm trầu cũng thể hiện sự cầu kỳ, tinh tế. Tùy từng hoàn cảnh mà trầu được têm theo mỗi cách khác nhau với ý nghĩa biểu trưng khác nhau: Trầu cánh phượng, cánh kiến, cánh quế, mũi mác. Trong ảnh, nghệ nhân Vũ Thị Tuyết Lan (61 tuổi, ở Bắc Ninh) đang têm trầu cánh phượng mời các vị khách tới thăm triển lãm.
Trầu têm cánh phượng là biểu tượng cho sự duyên dáng, quyến rũ và khéo léo của phụ nữ Việt Nam. Trầu cánh phượng hay còn gọi là trầu quan họ có 11 cánh. Để têm được miếng trầu này, phải chọn quả cau cân hạt, lá trầu bánh tẻ và mỗi miếng trầu được cài thêm cánh hoa hồng. Cách nhai trầu cũng rất cầu kỳ, dùng từ lá trầu, quét một ít vôi đã tôi vào đầu lá trầu kèm theo một miếng cau cho vào miệng nhai nát. Ngoài ra có thể thêm vỏ chay, vỏ quạch, vỏ quế và thuốc lào. Khi nhai, hương vị của hỗn hợp trầu - cau - vôi sẽ làm cho người nhai trầu có cảm giác cay cay và hơi say. Trong lúc nhai trầu, để tẩy cổ trầu và xác trầu bám vào răng, người ta có thể dùng một nhúm nhỏ thuốc lào để chà răng.
Ăn trầu là tập tục truyền thống có từ lâu đời và phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á và châu Đại Dương. Tại Việt Nam, tương truyền tục ăn trầu có từ thời Hùng Vương và gắn liền với câu chuyện cổ tích nổi tiếng: Trầu cau. Với người Việt, ăn trầu không đơn thuần chỉ là thói quen, tập tục mà còn là yếu tố cấu thành nên những giá trị văn hóa truyền thống. Trầu cau không chỉ là lễ vật khởi đầu trong các nghi lễ truyền thống như tang ma, cưới hỏi mà còn là biểu tượng của tình yêu đôi lứa, vợ chồng.
(Kiến Thức) - Theo dự đoán cho 12 con giáp, tuổi Mùi nhẹ nhàng nhưng đầy ý chí và có cái nhìn thực tế, nên luôn biết cách phát triển kinh tế. Tuổi Sửu vốn đáng tin cậy, có nề nếp, vận số sẽ dồn vào 10 năm tới.
(Kiến Thức) - 4 con giáp này vốn thông minh lại có khát vọng làm giàu. Vì vậy họ luôn nỗ lực không ngừng nghỉ. Khi gặp đúng thời cơ và nắm bắt được, tự khắc họ sẽ giàu có vượt giới hạn trước đây.
(Kiến Thức) - Trong năm 2021, tuổi Mão vốn trí tuệ, lại khát khao thành công sẽ giàu lên trong tầm mắt. Tuổi Tuất qua những ngày vất vả cũng đã gặp thời thế để thay đổi, tiền về như nước.
(Kiến Thức) - Những con giáp vốn chăm chỉ, nỗ lực nhưng vì bản tính thật thà, hoặc chút bảo thủ nên có thể gặp khó khăn tạm thời. Nhưng một khi gặp đúng thời, đúng người, những con giáp này vươn lên, giàu có khó ai bằng.
(Kiến Thức) - Trong 12 con giáp, tuổi Dần sẽ có một năm nhiều biến chuyển, thu tài lộc. Tuổi Thìn nhận được sự yêu mến của nhiều người, có nhiều cơ hội tài chính mới.
(Kiến Thức) - Nửa sau tháng 3/2021, 4 con giáp với tính cách tiêu pha không tiếc tay, lại gặp đúng thời điểm, càng chi tiền như nước khiến kiếm được nhiều cũng lại về tay trắng.
(Kiến Thức) - Tuổi Tuất hay tự tin về bản thân, khó có cơ hội được đề bạt, nhưng từ rằm tháng 2 âm lịch, may mắn đến, tài năng của con giáp được nhìn nhận, từ đây có cơ hội thăng quan tiến chức đổi đời.
Tử vi tuần mới dự báo 4 con giáp này gặp được vận may nhiều nhất, quý nhân mở lối dẫn đường cho các quyết định quan trọng, Thần Tài mang đến nguồn năng lượng tích cực và cơ hội tài chính không ngừng
Hương không cháy hết theo quan niệm tâm linh, đây không phải là chuyện lành và mang đến một điềm báo không tốt. Vậy nên việc thắp hương rất kiêng kỵ hương đang cháy rồi tắt.
Nhà bếp có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong phong thủy, nó là nơi tụ lộc của căn nhà. Vì vậy, gia chủ cần hết sức chú ý đến việc thiết kế, bài trí của căn bếp.
Dự đoán ngày 27/7/2021 cho 12 con giáp: Mão tài lộc lên cao, nhưng dễ bị tiểu nhân lợi dụng tình cảm đề lừa tiền bạc. Dần có cơ hội thắng đậm trong kinh doanh, hoặc có thể trúng số.
Dự đoán tuần mới từ 26/7/2021 đến 1/8/2021 cho 12 con giáp nhận thấy trừ tuổi Sửu, Thìn các cơ hội kiếm tiền đang đến, đa phần các con giáp tài lộc đang dậm chân tại chỗ, tránh đầu tư kẻo mất trắng.
Dự đoán ngày 26/7/2021 cho 12 con giáp: Hợi lười biếng suốt một thời gian dài nên kinh tế thụt lùi. Tài lộc tuổi Thìn đang lên như diều gặp gió, đừng ngần ngại đầu tư.
Dự đoán ngày 25/7/2021 cho 12 con giáp: Các khoản chi tiêu phát sinh bất ngờ khiến tuổi Tuất không kịp trở tay. Tuổi Tỵ nhận được một khoản lợi nhuận bất ngờ nhờ nỗ lực dài hơi.
Dự đoán ngày 24/7/2021 cho 12 con giáp: Thìn thành công trong công việc nhưng nảy sinh lòng tự kiêu, khiến tiểu nhân ghen ghét. Thân có sự chuẩn bị kỹ càng nên công việc thành công tột đỉnh.
Dự đoán ngày 23/7/2021 cho 12 con giáp: Hợi không tận dụng thời gian nên bỏ lỡ cơ hội kiếm tiền lớn. Thân chuẩn bị kỹ càng, đạt thành công xuất sắc trong công việc và cả tài lộc.
Theo dự đoán cho 12 con giáp, 10 ngày cuối tháng 7, 3 con giáp sau được cát tinh chiếu mệnh, cầu tài được tài, cầu quý tử được quý tử, mọi sự thành công, viên mãn.
Dự đoán ngày 22/7/2021 cho 12 con giáp: Tuổi Dần cẩn thận hôm nay tài lộc đi xuống, nếu đầu tư dễ thua lỗ. Tuất làm ăn sáng tạo, tài lộc thu về cao chót vót.