Hãng tin Reuters ngày 1/6 đã nhắc lại sự cố xảy ra hồi tháng 3/2016 tại khu vực bãi cạn South Luconia, nằm ở phía nam Biển Đông, hiện do Malaysia quản lý nhưng bị Trung Quốc đòi chủ quyền.

Tàu Hải cảnh Trung Quốc xâm phạm vùng biển mà Malaysia tuyên bố chủ quyền. Ảnh WSJ

Khi đang tuần tra trong khu vực, một tàu của Lực lượng tuần duyên Malaysia đã đột nhiên thấy một chiếc tàu lớn lao thẳng về phía họ với tốc độ cao và rú còi inh ỏi. Khi tiến gần đến tàu Malaysia, chiếc tàu lạ đã bẻ lái ngoặt sang hướng khác và để lộ dòng chữ Cảnh sát biển Trung Quốc trên thân tàu.

Theo một quan chức của Cơ quan thực thi hàng hải Malaysia (MMEA), MMEA đã phát hiện tàu cảnh sát biển Trung Quốc nhiều lần xuất hiện xung quanh khu vực bãi cạn South Luconia, ngoài khơi thị trấn giàu dầu mỏ Miri thuộc bang Sarawak của Malaysia. Thế nhưng, hành động lao tàu như vậy “chẳng khác gì một mưu toan tấn công, có thể là để hù dọa”. Quan chức xin giấu tên này đã cho hãng tin Reuters xem một đoạn video ghi lại sự cố chưa hề được báo cáo đó.

Hành động hung hăng nói trên của tàu Hải cảnh Trung Quốc diễn ra giữa lúc dư luận Malaysia đang hết sức quan ngại trước vụ hàng trăm tàu cá Trung Quốc xuất biện trong khu vực bãi cạn South Luconia, có tàu Hải cảnh Trung Quốc đi theo bảo vệ.

Nhiều ý kiến đòi chính phủ Malaysia phải có phản ứng kiên quyết hơn đối với hành vi coi thường Kuala Lumper của Bắc Kinh và từ bỏ thái độ nhẫn nhịn vốn có trước một đối tác thương mại và một nhà đầu tư lớn là Trung Quốc.

Liên tiếp trong hai năm 2013 và 2014, Hải Quân Trung Quốc đã hai lần kéo đến tập trận ngay tại bãi cạn James Shoal mà Malaysia tuyên bố chủ quyền, cách bờ biển bang Sarawak không đầy 50 hải lý. Thế nhưng Kuala Lumpur đã công khai giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của hành vi khiêu khích đó. Cũng như vậy, Malaysia cũng đã làm ngơ trước vụ ngư dân Malaysia ở cảng Miri, bang Sarawak bị tàu Hải cảnh Trung Quốc hiếp đáp.

Thế nhưng, sau vụ 100 tàu cá Trung Quốc tại bãi cạn South Luconia tháng Ba vừa qua, Malaysia dường như đã thay đổi thái độ. Theo hãng Reuters, một viên tướng cấp cao của Malaysia đã cho rằng Kuala Lumpur bây giờ cần phải đứng lên chống lại những hành vi xâm nhập hải phận Malaysia của Trung Quốc. Để trấn an dân chúng, chính phủ Malaysia loan báo việc triển khai tàu hải quân đến khu vực và triệu đại sứ Trung Quốc đến để giải thích rõ vụ việc.

Bắc Kinh vẫn phớt lờ sự phản đối của Kuala Lumpur. Bộ Ngoại giao Trung Quốc không hề nhận lỗi, với luận điệu cố hữu là tàu cá của họ chỉ đánh bắt bình thường ở “các vùng biển nói trên”.

Liệu thái độ ngoan cố của Trung Quốc đã khiến Malaysia nổi giận? Một vài tuần sau đó, Malaysia đã công bố kế hoạch thiết lập một căn cứ hải quân tiền phương gần Bintulu, phía nam của Miri.Theo bộ trưởng Quốc Phòng Malaysia, cơ sở đó sẽ có trực thăng, máy bay do thám không người lái và một lực lượng đặc nhiệm, có nhiệm vụ bảo vệ tài sản dầu mỏ và khí đốt của đất nước. Kuala Lumpur giải thích động thái trên là để đối phó với nguy cơ tấn công của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo, đang hoạt động mạnh ở miền Nam Philippines. Nhưng nhà phân tích Ian Storey - chuyên gia về Biển Đông tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore - hàm ý rằng hành vi hung hăng của Trung Quốc trên Biển Đông mới là đích nhắm thực sự.