Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng. Ảnh: Bộ Công thương.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa cho rằng, hành vi của Thứ trưởng Công thương Cao Quốc Hưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Để khởi tố một cá nhân về tội này thì phải chứng minh được người đó có dấu hiệu của 4 yếu tố cấu thành tội phạm.

Cụ thể, theo quy định của Bộ luật hình sự thì tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng được quy định như sau: “1. Người nào có chức vụ, quyền hạn vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 179, 308 và 376 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm:…”

Theo đó, dấu hiệu khách quan, hành vi phạm tội phải là vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao. Trong quy định của luật là gồm 2 hành vi phạm tội đó là “không thực hiện” hoặc “ thực hiện không đúng” các công việc trong phạm vi thẩm quyền của mình.

Không thực hiện là không làm gì cả (không hành động) nên dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Thực hiện không đúng là có làm nhưng lại làm không đến nơi đến chốn, làm sai với nhiệm vụ được giao nên dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Luật sư Hoàng Tùng cho rằng, ông Cao Quốc Hưng đã căn cứ vào tham mưu của ông Phan Chí Dũng (nguyên Vụ trưởng vụ công nghiệp nhẹ) ký công văn số 8060/BCT-CNN ngày 30/8/2016, trả lời tổng công ty Sabeco. Trong đó nhấn mạnh: "... Việc thực hiện đấu giá công khai giữa các cổ đông sáng lập của Sabeco Pearl là phù hợp và đề nghị của bộ phận quản lý vốn Nhà nước có ý kiến với hội đồng quản trị thực hiện các quy định của pháp luật để phê duyệt kết quả đấu giá theo thẩm quyền, đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông, trong đó có cổ đông Nhà nước”.

Hành vi này không thuộc trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ quyền hạn của mình. Văn bản tham mưu của ông Hưng chỉ là cho ý kiến về trình tự, thủ tục thoái vốn, không xem xét đến giá trị cổ phần để đấu giá đã được bị can Vũ Huy Hoàng, Hồ Thị Kim Thoa phê duyệt từ trước. Trước khi ký văn bản, ông Cao Quốc Hưng đã chỉ đạo Vụ Pháp chế, Vụ Công nghiệp nhẹ có báo cáo tham mưu chi tiết về căn cứ pháp lý thực hiện việc thoái vốn tại công ty Sabeco Pearl không trái với quy định của pháp luật và trước khi ký văn bản đã báo cáo, xin ý kiến lãnh đạo Bộ Công Thương.

Do đó, dù đây là nguyên nhân quan trọng, một mắt xích lớn tiếp tay cho những bị can khác thực hiện hành vi phạm tội, nhưng hành vi của ông Hưng chưa thỏa mãn dấu hiệu của mặt khách quan tội phạm này.

Luật sư Hoàng Tùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa.

Về chủ quan, lỗi của tội này là lỗi vô ý (vô ý do cẩu thả hoặc vô ý do quá tự tin). Tuy nhiên, trong vụ việc này, chưa thể xác định được cụ thể lỗi của ông Hưng là gì. Mặc dù có thể nhận thấy được phần lớn là lỗi vô ý do cẩu thả.

Về mặt chủ thể, là người có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Về mặt khách thể, trong trường hợp này là xâm phạm đến tài sản của nhà nước. Hậu quả là mất quyền quản lý khu đất giá trị vô cùng lớn. ảnh hưởng tới uy tín và các hoạt động khác của nhà nước.

“Như vậy, mặc dù ông Hưng có tên trong kết luận điều tra, thanh tra trong sự việc này nhưng hành vi của ông Hưng chưa đủ các yếu tố cấu thành tội phạm. Vì thế, không có căn cứ để khởi tố trong vụ việc này về tội danh Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, không có nghĩa ông Hưng không phải chịu trách nhiệm về việc có liên quan đến mình. Việc các cơ quan có yêu cầu sử dụng các biện pháp kỷ luật khác đối với ông Hưng là phù hợp” - luật sư Hoàng Tùng nêu ý kiến.

Theo luật sư Tùng, trường hợp trong quá trình điều tra làm sáng tỏ vụ án, nếu phát hiện ra ông Hưng hoặc các cá nhân nào khác có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì cơ quan điều tra vẫn có thể tiến hành khởi tố vụ án hình sự.