2.000 năm sau thảm họa núi lửa Vesuvius (thuộc Ý ngày nay) biến hai thành phố La Mã cổ đại là Pompeii và Herculaneum thành hầm mộ tập thể thảm khốc, một chú ngựa chiến đã hé lộ thêm nhiều điều về thảm họa và về chủ nhân của mình, thông qua cơ thể hầu như nguyên vẹn một cách khó tin.

Chú ngựa đá nổi bật giữa các con ngựa thật chỉ còn bộ xương - ảnh: EPA

Điều kỳ lạ nhất là con ngựa này hoàn toàn bằng đá nhưng các nhà khảo cổ khẳng định nó từng là ngựa thật, bị hóa đá, theo nghĩa đen!

Trong khảo cổ học, hiện tượng hóa đá là tên của một quá trình chất hữu cơ tiếp xúc với khoáng chất trong thời gian dài, để rồi dần biến thành chất đá. Vật liệu ban đầu dần được thay thế và trở nên bất tử khi các không gian rỗng dần được lấp đầy bởi các khoáng chất. Có thể hiểu đó là một sự kết hợp của 2 quá trình hoán vị và thay thế.

Ảnh: EPA.

Con ngựa đá khai quật được là một bản sao nguyên vẹn của mẫu vật ban đầu, chính xác đến cấp độ vi mô.

Theo nhà khảo cổ Massimo Osanna, người đứng đầu Công viên khảo cổ học Pompeii, chú ngựa này chết bên 2-3 con ngựa khác nhưng tiếc rằng bạn bè của chú không hóa đá và chỉ còn xương. "Hầm mộ ngựa chiến" này từng là một chiếc chuồng đẹp, thuộc một biệt thự giàu có ở Pompeii chung số phận bi thảm với rất nhiều con người và động vật sinh sống tại hai thành phố trù phú nói trên.

Xác đồng loại chú ngựa đá đã tan rã sau 2.000 năm - ảnh: EPA.

Các con ngựa rất uy nghi và to lớn khi còn sống - ảnh: EPA.

Theo kết quả phân tích, những con ngựa này đều là những "chiến binh" uy nghi và cao lớn, được chăm sóc hết sức chu đáo.

Dung nham và khí độc khiến chú ngựa chết rất đột ngột và lập tức bị bọc trong một cỗ quan tài kín làm bằng tro bụi, đó có thể là lý do nó hóa đá. Nó vẫn còn mang bộ yên cương xa hoa với dây nịt da và các chi tiết bằng đồng tinh xảo, với phần da trên yên cương và dây nịt vẫn còn giữ được độ mềm mại của các mô một cách đáng ngạc nhiên.