Bí ẩn chùa hoạn quan và lời đồn kho báu

(Kiến Thức) - Ở làng Nhồi, từ thế kỷ XVI người dân đã biết đến ngôi chùa mang tên là Hinh Sơn.

Ngôi chùa này, được xem là nơi thờ vọng cụ Lê Trung Nghĩa, nên nhiều người hay gọi là chùa hoạn quan. Tương truyền, ngôi chùa được xây dựng trên thế đất có chứa nhiều vàng bạc. Trước ngôi chùa, có treo chiếc chuông đồng quý giá, kẻ xấu tìm đủ mọi cách nhưng không tài nào lấy được.

Ngôi chùa xây dựng trên kho báu?
Cụ Thìn cho hay, trước khi vua Khải Định truyền thánh chỉ cho dân làng xây dựng khu lăng mộ cho cụ Lê Trung Nghĩa, thì từ thế kỷ XVI vua nhà Lê đã cho người xây dựng chùa Hinh Sơn là nơi thờ vọng cụ Nghĩa. Để xây dựng chùa, những thầy địa lý nơi đây phải chọn những nơi có địa thế phong thủy phù hợp. 
Sau rất nhiều thời gian lựa chọn, cuối cùng nhóm thầy phong thủy thống nhất xây dựng ngôi chùa này ở phía Đông núi An Hoạch (phường An Hoạch, TP Thanh Hóa). Nhưng có tư liệu nói rằng, đây là ngôi đền Thượng, được xây dựng khi Quận công Lê Trung Nghĩa, làm quan Tổng trấn Thanh Hóa. Trong đền có rất nhiều pho tượng được các thợ đá nơi đây khắc chân dung cụ trên núi để sau này đời đời mọi người còn nhớ đến cụ.
Nhiều người dân nơi đây còn tương truyền các câu chuyện huyền bí liên quan đến ngôi chùa này. "Trước đây, không biết người dân lấy thông tin ở đâu bảo rằng xưa kia các thầy phong thủy tư vấn cho Quận công Lê Trung Nghĩa xây dựng ngôi chùa ở thế đất này, không chỉ vì có địa thế đẹp mà nơi đây có một kho báu xưa kia của người Tàu để lại. Có người thì nói cụ Nghĩa làm chùa để chôn giấu của nả trong đó. Thông tin đó tới tai nhiều người, có nhóm người đã tìm về dò tìm một thời gian, nhưng không thấy họ mới bỏ đi", cụ Thìn kể.
Theo quan sát của chúng tôi chùa có kiến trúc gồm tiền đường, trung đường và hậu cung. Ngay tiền đường có đặt tấm bia "Hinh Sơn cổ tự bi" dựng vào mùa xuân năm đầu vua Kiến Phúc (1884) ghi về việc tu tạo chùa. Ở hậu cung là tượng Khổng Minh được khắc vào vách hang, cao gần 2m. Các pho tượng khác cũng được tạc vào thành vách của hang, các đồ thờ đều được khắc bằng đá rất tinh xảo. 
Chùa Hinh Sơn nằm trong lòng núi An Hoạch.
Chùa Hinh Sơn nằm trong lòng núi An Hoạch. 
Chuông treo 500 năm trên vách núi
Cụ Thìn bảo, ngôi chùa này chứa đựng rất nhiều điều ly kỳ. Người dân nơi đây chưa thể lý giải việc xưa kia bằng cách nào mà các thợ đá nơi đây có thể đẽo núi, xẻ đá xây dựng ngôi chùa trong lòng núi. Nhiều bức phù điêu, khắc bằng chữ Hán được nằm cheo leo trên lưng chừng núi khiến người dân không khỏi tò mò. Những bức hình đó trải qua mấy thế kỷ qua, đến nay vẫn còn nguyên vẹn. 
Theo cụ Thìn, cụ đã tìm nhiều nguồn tư liệu, hỏi nhiều cụ cao niên trong làng, nhưng đều không lý giải được chiếc chuông treo chiếc cửa chùa có từ bao giờ, bằng cách nào mà người xưa treo được chuông. Cụ Thìn chỉ nhận được câu trả lời của các cụ cao niên rằng, nó có từ lâu đời, khi ngôi chùa Hinh Sơn ra đời, thì chiếc chuông cũng được treo trên núi. "Chiếc chuông này ước lượng khoảng 1 tạ, được treo trên sườn núi. 
Người dân nơi đây chưa thể giải thích vì sao người xưa có thể treo chiếc chuông trên vách núi.
Người dân nơi đây chưa thể giải thích vì sao người xưa có thể treo chiếc chuông trên vách núi. 
Đa số đều thắc mắc rằng, tại sao thời đó, con người có thể gắn một chiếc chuông trên sườn núi cheo leo như vậy. Bởi từ dưới cầu thang ngôi chùa lên đến chiếc chuông ước tính vài trăm mét. Làm cách nào người xưa có thể đứng để treo chuông được. Còn nếu trèo lên đỉnh núi An Hoạch, đứng trên núi để gắn chuông thì cũng khó làm được. Vì vách núi hiểm trở, không có chỗ tựa để người có thể đứng được, chưa nói là đứng để gắn chiếc chuông nặng cả tạ trên sườn núi. Để giải mã những thắc mắc đó, có người mời cả các nhà sử học lẫn kiến trúc xây dựng về giải thích, nhưng cuối cùng họ cũng không thể lý giải xác đáng. Điều đó, vẫn là điều bí ẩn đối với người dân chúng tôi", cụ Thìn kể. 
Theo người dân kể lại, trước đây có  nhóm người ở xa đến không biết nghe ai nói, bảo rằng chiếc chuông đó làm bằng đồng đen thời Lý, nếu lấy được sẽ bán với giá cao. Thế nên, trong đêm khuya bọn họ mang theo rất nhiều dụng cụ để lên núi lấy chuông. Dùng thang không được, bọn chúng bắc thêm giàn giáo tự chế để đứng lấy chuông. Có người trong nhóm dùng dây bảo hiểm buộc vào người để trèo lên, nhưng vừa chạm tới chuông thì trượt tay ngã xuống đất, hãi quá nhóm người bỏ đồ đạc mang đồng bọn đi cấp cứu. Từ sau vụ việc đó, nhiều kẻ trước đây có  mưu đồ trộm chuông đã bỏ hẳn ý định đó.
Ông Thìn cho hay, xung quanh chùa có nhiều ấn tín được khắc trên vách núi.
Ông Thìn cho hay, xung quanh chùa có nhiều ấn tín được khắc trên vách núi. 
56 tuổi mới được lên chùa
Ông Nguyễn Đình Lợi, Phó Chủ tịch UBND phường An Hoạch cho hay, ông đi nhiều nơi, nhưng chưa thấy nơi đâu có ngôi chùa kiến trúc độc đáo như quê mình. "Ngôi chùa được bao bọc bởi dãy núi An Hoạch, chùa nằm trong hốc núi đá. Từ dưới chân núi lên chùa là 56 bậc cầu thang được làm bằng đá. 
Trước đây, ngôi chùa này là nơi rất tôn nghiêm, người trong dòng tộc cụ Nghĩa mới được vào chùa thắp hương cầu nguyện. Nếu không phải dòng tộc, người đó phải được công nhận tuổi lão mới được vào chùa, tức phải tuổi 56 trở lên. Đây là quy định bắt buộc đối với mọi người. Chiếc chuông trước chùa, dùng trong dịp đặc biệt nhất trong năm. Khi đánh chuông vang đi rất xa, người dân dưới Sầm Sơn còn nghe thấy", ông Lợi kể.
Ông Lợi cho hay, từ trước đến giờ, ông tìm hiểu các tư liệu nói về ngôi chùa này, nhưng cũng chỉ được các cụ truyền lại, không có sự lý giải rõ ràng. Ông chỉ biết rằng, nó có từ thế kỷ XVI được xây dựng từ thời vua Lê. Những câu đối khắc trên núi, thể hiện quyền uy của Quận công Lê Trung Nghĩa. Nhưng ông cũng không thể giải thích tại sao người xưa có thể khắc chữ trên những tảng đá đó. Chiếc chuông đồng, gắn trên vách núi chính là đỉnh cao của sự tài trí hơn người của người xưa.   
Cụ Thìn và người dân nơi đây, rất mong các nhà khoa học vào cuộc, để lý giải về những chữ Hán cổ khắc trên núi, cũng như lý giải vì sao người xưa có thể khắc được trên những tảng đá đó.
Cụ Thìn cho biết, thời chiến tranh chống đế quốc Mỹ, ngôi chùa là kho chứa quân lương cho lực lượng quân đội địa phương. Biết được điều đó, quân Mỹ thả nhiều bom đạn xuống để phá hoại. Nhưng lạ kỳ thay, đạn bom của kẻ thù chỉ làm hư hỏng một ít mái chùa. Còn những pho tượng và vật dụng trong chùa vẫn còn nguyên vẹn. Nhiều người bảo, chính sự linh thiêng của ngôi chùa khiến cho kẻ thù không thực hiện được ý đồ xấu. 
Trước khi cụ Thìn đưa chúng tôi lên thăm chùa Hinh Sơn, cụ muốn giãi bày tâm sự của mình rằng, các con cháu của cụ Lê Trung Nghĩa chỉ hưởng tiếng tăm của cụ để lại. Những năm cải cách ruộng đất nhiều con cháu cụ Nghĩa bị chính quyền đưa vào giới địa chủ. Họ tịch thu hết tài sản, ruộng đất, nhà thờ họ cũng bị tịch thu và chia cho dân ở. Nhiều gia đình trong gia tộc phải  ly tán đi nơi khác sinh sống.
Quần thể khu di tích lăng mộ, chùa Hinh Sơn thờ cụ Lê Trung Nghĩa được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) công nhận là Di tích lịch sử Quốc gia vào năm 1993. Đây được đánh giá là công trình nghệ thuật điêu khắc bằng đá mang tính thẩm mỹ cao.
Ông Nguyễn Đình Lợi (Phó Chủ tịch UBND phường An Hoạch, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) 

Khu mộ thái giám duy nhất còn lại ở Việt Nam

Ở tây nam kinh thành Huế, cách Đàn Nam Giao khoảng 2km, cùng với chùa Thiên Mụ, chùa Từ Hiếu (thuộc làng Dương Xuân Thượng, P. Thủy Xuân, TP. Huế) nằm trong những ngôi chùa cổ gắn bao thăng trầm đất cố đô. Đặc biệt trong khuôn viên chùa Từ Hiếu còn lưu giữ một khu mộ thái giám thời Nguyễn, khu mộ thái giám duy nhất còn lại ở Việt Nam.

Chùa tọa lạc trên một khu đồi núi thấp khá bằng phẳng, phía trước cổng chùa là một khu đồi thông xanh mát, bên cạnh có một con suối nhỏ trong vắt quanh năm nước chảy tạo cho nơi đây phong cảnh trầm mặc, thanh tịnh đậm chất chốn thiền môn.

m
Hồ bán nguyệt sau cổng tam quan của chùa.
Bước qua cổng tam quan của chùa là một hồ bán nguyệt nước trong vắt phản chiếu bóng hình rêu phong cổ kính cùng từng đàn cá to tung tăng bơi lội... Tất cả, tạo nên một bức tranh phong thủy rất đỗi hữu tình.

Ngoài lịch sử lâu đời cùng với kiến trúc độc đáo mang đậm nét đặc trưng của vùng đất cố đô, chùa Từ Hiếu còn nổi tiếng khắp trong ngoài nước bởi nơi đây còn có một nghĩa trang độc nhất vô nhị - nơi chôn cất các quan thái giám của triều Nguyễn năm xưa.

Nằm cách chính điện khoảng 50m về phía bên trái của chùa Từ Hiếu chính là khu mộ địa của các quan thái giám với hơn 20 ngôi mộ được chia thành 3 dãy rõ rệt, phía trên mỗi bia mộ đều có khắc tên tuổi, quên quán, pháp danh, chức vụ và ngày mất của từng vị thái giám. Hằng năm, cứ đến ngày rằm tháng 11 âm lịch, nhà chùa lại đứng ra tổ chức ngày giỗ chung để tưởng nhớ đến công đức những người đã mất, trong đó có các quan thái giám triều Nguyễn có phần công đức tại chùa.
Phần mộ của những vị quan thái giám triều Nguyễn năm xưa được chôn cất trong khu “nghĩa trang thái giám” nằm trong khuôn viên chùa Từ Hiếu
Phần mộ của những vị quan thái giám triều Nguyễn năm xưa được chôn cất trong khu “nghĩa trang thái giám” nằm trong khuôn viên chùa Từ Hiếu.
Tiền thân của chùa Từ Hiếu là An Dưỡng Am được xây dựng do nhà sư Nhất Định - là một vị tăng uyên bác, thông tuệ nội điển được cả triều đình Huế kính nể lập lên từ khoảng đầu thế kỷ XIX để làm nơi tịnh tu. Đến năm 1843, dưới thời vua Thiệu Trị, quan thái giám Châu Phước Năng do ý thức và lo lắng rằng sau này khi mình nằm xuống do không có con nối dõi, bát hương sẽ nguội lạnh trong những ngày cúng giỗ nên đã đứng ra quyên tiền góp của để trùng tu xây dựng An Dưỡng Am thành một ngôi chùa khang trang với mong muốn sau này làm nơi yên nghỉ, hương khói.

Về sau, An Dưỡng Am được vua Tự Đức sắc phong “Sắc tứ Từ Hiếu Tự”, từ đó chùa chính thức có tên là Từ Hiếu và tất cả những thái giám trong triều Nguyễn có phần công đức tại chùa sau khi mất đều sẽ được nhà chùa mai táng, chôn cất và hương khói tại chùa trong những ngày cúng giỗ. Cũng chính vì lẽ đó nên ngoài tên gọi Từ Hiếu, chùa còn có các tên gọi khác như “chùa Thái giám” hay “chùa Hoạn quan”.

Ám ảnh chiến trường VN trước 1975 trên Boston (1)

(Kiến Thức) - Trực thăng Mỹ rải chất hóa học làm rụng lá ở các cánh rừng hay ném bom napalm... là những hình ảnh về chiến sự ác liệt ở Việt Nam.

Xe tăng M41 của quân đội chính quyền Sài Gòn xuất hiện trên đường phố Sài Gòn tháng 5/1960.
Xe tăng M41 của quân đội chính quyền Sài Gòn xuất hiện trên đường phố Sài Gòn tháng 5/1960.

Đọc nhiều nhất

10 bức ảnh lịch sử khiến nhân loại "rụng tim"

10 bức ảnh lịch sử khiến nhân loại "rụng tim"

(Kiến Thức) - Những năm qua, các nhiếp ảnh gia chụp được nhiều bức ảnh lịch sử có "sức nặng" lay động trái tim của người dân trên khắp thế giới. Mỗi bức ảnh là câu chuyện riêng khiến người xem có những cảm xúc khó quên. 
Bật nắp quan tài nặng 90 tấn, phát hiện điều khó tin

Bật nắp quan tài nặng 90 tấn, phát hiện điều khó tin

(Kiến Thức) - Trong cuộc khai quật tại nghĩa trang cổ đại Saqqara, Ai Cập, các chuyên gia phát hiện một cỗ quan tài nặng 90 tấn. Sau khi dùng thuốc nổ mở nắp quan tài, các chuyên gia kinh ngạc phát hiện một xác ướp bò đực thay vì thi hài Pharaoh. 
Tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khiến Mỹ khó bắt nhất

Tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khiến Mỹ khó bắt nhất

(Kiến Thức) - Ted Kaczynski là tên tội phạm mang bộ óc thiên tài khét tiếng nước Mỹ với chỉ số IQ lên đến 167. Kaczynski trở thành đối tượng trong cuộc điều tra dài nhất và tốn kém nhất trong lịch sử của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI). 

Tin mới

Hyundai Elantra 2023 'lộ hàng' 4 phiên bản

Hyundai Elantra 2023 'lộ hàng' 4 phiên bản

Hyundai Elantra 2023 mới sẽ vẫn tiếp tục bán ra với 4 phiên bản tại thị trường Việt Nam bao gồm 2 phiên bản động cơ xăng 1.6L, 1 phiên bản động cơ xăng 2.0L và 1 phiên bản động cơ xăng tăng áp 1.6T-GDi.