Đó là nhận định của nhà báo hành nghề tự do Gwynne Dyer, một sử gia quân sự có trụ sở tại London.

Theo nhà báo Gwynne Dyer, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã mất rất nhiều thời gian hầu tòa, vì vậy ông nhất định ông phải quen thuộc với khái niệm pháp luật về "ai có lợi?". Thủ phạm có khả năng nhất là kẻ đắc lợi nhiều nhất từ hành vi phạm tội. Nhưng chắc chắn, ông Trump không áp dụng nguyên tắc này khi quyết định tấn công một căn cứ không quân của chính phủ Syria với 59 tên lửa hành trình vào rạng sáng ngày 7/4.

Vậy bên nào trước tiên ở Syria đắc lợi từ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở thị trấn Khan Sheikhoun?

Thị trấn Khan Sheikhoun nằm sâu trong vùng lãnh thổ do al-Qaeda kiểm soát ở tỉnh Idlib, không gần bất kỳ chiến tuyến nào và cũng không có ý nghĩa về quân sự. Một điều hữu ích mà cuộc tấn công bằng khí độc là có thể tạo ra một cuộc tấn công tên lửa của Mỹ chống chính phủ Syria.

Bóng ma vũ khí hóa học vẫn bao trùm khắp đất nước Syria. Ảnh: CBS News

Ai sẽ đắc lợi từ việc Mỹ tấn công chính phủ Syria? Rõ ràng, đó là quân nổi dậy. Quân nổi dậy vốn đang bị khốn đốn sau khi các lực lượng ủng hộ Tổng thống Bashar al-Assad giải phóng hoàn toàn thành phố Aleppo hồi tháng 12/2016. Nếu mối quan hệ ấm lên giữa Washington và Moscow dẫn đến một cuộc hòa giải áp đặt ở Syria, thì các phần tử thánh chiến cực đoan sẽ mất tất cả mọi thứ.

Al-Qaeda, và có thể một số nhóm nổi dậy khác, đã tiếp cận và sở hữu các loại vũ khí hóa học ở Syria. Trước nội chiến, Syria đã ở trong tình trạng chiến tranh và khả năng tấn công vũ khí hoá học là phương tiện duy nhất mà Damascus có thể đáp trả cuộc tấn công hạt nhân của Israel.

Vũ khí hoá học từng được lưu trữ trong các cơ sở quân sự trên toàn lãnh thổ Syria và một nửa nước này hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của quân nổi dậy. Vì vậy, phiến quân đã có trong tay vũ khí hóa học nhiều năm qua và cũng đã không ít lần sử dụng chúng trong khi giao chiến. Liệu al-Qaeda có do dự trong việc sử dụng vũ khí hóa học chống thường dân vô tội để kích hoạt một cuộc tấn công của Mỹ chống chế độ Assad? Tất nhiên là không.

Các kết quả tiêu cực của việc sử dụng vũ khí hóa học ở thị trấn Khan Sheikhoun hiện đã trở nên nhãn tiền. Liên minh Nga-Mỹ đang manh nha ở Syria đã bị phá vỡ, triển vọng hòa bình bị đẩy xa đến tận chân trời và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã tuyên bố rằng "các biện pháp đang được tiến hành" để hình thành một Liên minh quốc tế buộc Tổng thống Bashar Assad từ bỏ quyền lực.

Nhưng người ta cũng không thể hoàn toàn loại trừ kịch bản Tổng thống Assad đã ra lệnh tấn công bằng vũ khí hóa học. Tại sao ông ta lại “dại dột” làm điều đó?

Cuộc tấn công tên lửa của Mỹ không gây tổn thương nhiều về sinh mạng cho binh sĩ Syria, nhưng lại phá vỡ quan hệ hợp tác Nga-Mỹ đang manh nha và dẫn đến chấm dứt việc áp đặt các điều kiện bất lợi cho Tổng thống Assad. Biết đâu, cuối cùng Moscow và Washington lại quyết định rằng loại bỏ Tổng thống Assad (mặc dù không phải là toàn bộ chế độ) khỏi quyền lực là một phần thiết yếu của hòa giải dân tộc ở Syria. Tổng thống Assad không muốn nước ngoài quyết định số phận của bản thân và muốn chiến tranh kéo dài để ông thống nhất đất nước. Vì vậy, việc sử dụng một ít khí độc có thể khiến cho Tổng thống Mỹ Donald Trump phản ứng quá mức và chấm dứt được nguy cơ hợp tác Mỹ -Nga ở Syria.

Nói tóm lại, bất cứ bên nào phạm tội ác sử dụng vũ khí hóa học ở thị trấn Khan Sheikhoun đều muốn Mỹ tấn công chế độ Syria và ông Trump đã bị mắc bẫy.

Nhưng nếu quả thực bị mắc bẫy ở Syria, thì Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã tận dụng được cuộc tấn công bằng tên lửa Tomahawk để gửi một thông điệp rất cứng rắn đến Trung Quốc và Triều Tiên.

Ông Trump cũng là một tay cờ bạc tham gia “ván bài Syria” và thật khó có thể nói rằng việc ông quyết định tấn công Syria là một sự trùng hợp ngẫu nghiên với ngày gặp mặt Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang ở thăm nước Mỹ.