Hai cựu Ủy viên Trung ương khóa XIII, ông Nguyễn Thanh Long và Chu Ngọc Anh, có lẽ là hai nhân vật “có tầm ảnh hưởng” lớn trong vụ Việt Á đã bị lộ cho đến giờ phút này.

Những thất thoát tài sản và tiền bạc của nhà nước và người dân liên quan đến Công ty Việt Á thời gian qua, gây bất bình trong dư luận, suy giảm niềm tin của nhân dân vào lĩnh vực y tế và khoa học công nghệ.

Việc Ban Chấp hành Trung ương họp bất thường kỷ luật các ông Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh ở mức cao nhất (khai trừ khỏi đảng) vì nhiều lý do, trong đó có “suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống, về trách nhiệm nêu gương…” cho thấy bài học sâu sắc khi quyền lực trao vào những cá nhân không xứng đáng sẽ hết sức nguy hại cho Đảng, thậm chí là vô cùng khó lường.

Quyết định kỷ luật của Đảng đưa ra thể hiện quyết tâm chính trị rất cao, hành động quyết liệt trong việc không khoan nhượng, không có vùng cấm và ngoại lệ đối với bất kỳ cán bộ, đảng viên vi phạm.

Đáng chú ý là quy trình xử lý kỷ luật các ông Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh diễn ra một cách nhanh gọn. Trong những năm gần đây, việc kỷ luật cán bộ cần có sự phối hợp giữa các cơ quan diễn ra khá nhiều nhưng có lẽ chưa trường hợp nào nhanh gọn như lần này.

Từ lúc kỷ luật về mặt đảng đến khi xử lý về mặt hành chính và khởi tố, bắt tạm giam các ông Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long chỉ diễn ra vỏn vẹn trong vòng hai ngày.

Điều này không chỉ thể hiện quyết tâm của Đảng mà đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong đấu tranh, phòng chống tham nhũng, tiêu cực mà còn để đảm bảo sự thông suốt, nhịp nhàng, thống nhất giữa Đảng, Nhà nước và các cơ quan tố tụng trong xử lý cán bộ, đảng viên vi phạm.

Như vậy, lựa chọn thời điểm để tiến hành các công việc trên được Bộ Chính trị tính toán kỹ lưỡng, phù hợp, không thực hiện ở Hội nghị Trung ương 5 và cũng không chờ đến Hội nghị Trung ương 6.

Trong lúc Quốc hội khóa XV đang họp, Thường vụ Quốc hội họp bất thường để điều chỉnh nội dung kỳ họp trình Quốc hội tiến hành bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV và cách chức Bộ trưởng Bộ Y tế đối với ông Nguyễn Thanh Long chỉ làm gọn gàng trong vòng một buổi sáng, dù quy trình, thủ tục theo quy định phải qua khá nhiều bước.

Tương tự, đối với ông Chu Ngọc Anh, HĐND TP Hà Nội cũng nhanh chóng tổ chức họp chuyên đề để bãi nhiệm đại biểu HĐND khoá XVI và chức Chủ tịch UBND TP Hà Nội trong vài tiếng đồng hồ.

Sau đó, ngay lập tức, việc khởi tố, khám xét nhà riêng và bắt tạm giam hai ông diễn ra ngay trong tối sau khi các chức vụ về Đảng và Nhà nước của các ông đã không còn.

Việc chuẩn bị nhân sự để đảm nhiệm các công việc của các ông Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long cũng được chuẩn bị chu đáo, không để một khoảng trống nào trong quản lý điều hành công việc.

Việc hai cựu Ủy viên Trung ương khóa XIII là cựu Bộ Trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh vi phạm đến mức khai trừ khỏi Đảng, cách chức và bị bắt vì liên quan vụ án Việt Á cho thấy “vai trò nêu gương của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chưa thực sự được xem là bổn phận và đạo lý của người cán bộ, đảng viên” như lời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần chỉ đạo.

Hai nhân vật được xếp vào hàng ngũ cán bộ cấp chiến lược nhưng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đã không còn trong sáng, gương mẫu và không xứng đáng là những Ủy viên Trung ương với “phương diện quốc gia” mà Đảng đã giao phó điều hành những vấn đề hệ trọng của đất nước.

Ông Nguyễn Thanh Long nhậm chức Bộ trưởng Y tế chưa tròn 2 năm. Và ông Chu Ngọc Anh chuyển qua vị trí mới cũng chưa tròn 2 năm. Còn vụ Việt Á đã được tiến hành điều tra trong gần 6 tháng qua và có thể sắp kết thúc điều tra giai đoạn đầu.

Có lẽ thời khắc các ông đặt bút ký hoặc đưa ra những quyết định vi phạm pháp luật, “suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…” chắc cũng chỉ xảy ra trong tích tắc và cũng không lường trước được những mất mát, cay đắng mà các ông phải trả giá trong 2 ngày qua. Chưa hết, những ngày sắp tới có lẽ sẽ là những ngày dài đối với hai ông.

Nhưng cái giá phải trả của ông Chu Ngọc Anh và ông Nguyễn Thanh Long một lần nữa khẳng định tính nhất quán của Bộ Chính trị mà đứng đầu là Tổng bí Thư Nguyễn Phú Trọng trong việc xử lý đến cùng các cá nhân, tổ chức vi phạm dù là ở cấp nào, giữ vị trí ra sao trong hệ thống chính trị.

Qua việc xử lý kỷ luật và các vi phạm của các ông Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Đồng thời, răn đe mạnh mẽ một số đối tượng có tư tưởng bắt tay, móc ngoặc, liên minh, liên kết với bên ngoài để trục lợi chính sách, tư túi cá nhân bất chấp cả luân thường, đạo lý.